Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

даклы́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Павольна, з цяжкасцю дайсці да якога‑н. месца. Ледзь даклыпаў да дзвярэй.

даклява́ць, ‑клюю, ‑клюеш, ‑клюе; ‑клюём, ‑клюяце; зак., што.

Скляваць усё да канца. Куры даклявалі зерне.

дакляпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Скончыць кляпанне чаго‑н. Дакляпаць касу.

даклярава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад дакляраваць.

даклярава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе;

1. зак. і незак., з інф. або злучн. «што». Даць (даваць) абяцанне зрабіць што‑н., аднесціся пэўным чынам да каго‑, чаго‑н. Камендант доўга распякаў салдат, якія вартавала чыгунку. Дакляраваў пад суд пааддаваць іх за страту пільнасці. Сабаленка. [Мар’яна Іванаўна і Сяргей Пятровіч] дакляравалі быць абавязкова, толькі крыху пазней: трэба ўправіцца з хатнімі справамі, як-ніяк — нядзеля. Дубоўка. // перан.; што і чаго. Запэўніць (запэўніваць) каго‑н. у тым, што ён атрымае што‑н. А Пятрусь і Міхась вывучылі ўвесь буквар, бо Паўлюк дакляраваў ім за гэта кніжак з малюнкамі. Колас.

2. незак., што або з інф. Падаваць якія‑н. надзеі; абнадзейваць. [Ганна] хвалявалася радасцю чакання нечага невядомага, блізкага, якое шмат дакляравала, вабіла і афарбоўвала ўсё ў ружовыя колеры. Чорны.

дакляра́цыя, ‑і, ж.

Уст. Абяцанне зрабіць, даць што‑н. Вухча сваю даклярацыю выканаў: пабыў перад панам за адваката ад усёй вёскі. Чорны.

дакляро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дакляраваць.

дако́латы, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад дакалоць.

дако́лванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. даколваць — дакалоць.

дако́лвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да даколваць.