Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

натурапла́та, ‑ы, ДМ ‑лаце, ж.

Аплата чаго‑н. прадуктамі, таварамі.

нату́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і натурысты. Міхал натурлівы і калі ўзлуецца на жонку, дык пагражае, што два дні не возьме яды. Клімковіч.

нату́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які выконваецца, робіцца з натуры; звязаны з маляваннем, лепкай скульптур з натуры. У.. 1923 г. На аснове ранейшых натурных замалёвак Дабужынскі выканаў яшчэ шэраг літаграфій, прысвечаных Віцебску. Шматаў.

2. Які праводзіцца, знімаецца па-за павільёнам. Натурная здымка.

натурфіласо́фія, ‑і, ж.

Філасофія прыроды, вучэнне, якое спрабавала даць закончаную сістэму ведаў аб прыродзе, грунтуючыся не на доследных даных навук, а на абстрактных прынцыпах філасофіі.

[Ням. Naturphilosophie.]

натурфіласо́фскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да натурфіласофіі і натурфілосафаў, уласцівы ім. Натурфіласофская сістэма. □ У ацэнцы сучаснікаў Скарына выступае высока адукаваныя для свайго часу вучоным з натурфіласофскім складам думкі. Алексютовіч.

натурфіло́саф, ‑а, м.

Паслядоўнік натурфіласофіі.

нату́ршчык, ‑а, м.

Чалавек, які пазіруе перад мастаком, скульптарам.

нату́ршчыца, ‑ы, ж.

Жан. да натуршчык.

нату́рысты, ‑ая, ‑ае.

Наравісты, з норавам; упарты. Натурысты конь. □ [Харытон:] — Тугія ў Муравейніках людзі. Не тое, што ў Бродзе. Адным словам, натурыстыя. Баранавых. — Дзед Яўсей натурысты, — заўважыла жанчына, — не вельмі паддасца на ваты пагрозы. Пальчэўскі.

нату́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Наравіцца, упірацца. Конь натурыцца і не хоча ісці. Сачанка.