Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

насагло́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Верхняя частка глоткі, якая размешчана ззаду насавой поласці і пераходзіць у глотку. Захвоованне насаглоткі.

насагло́ткавы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і насаглотачны.

наса́дачны, ‑ая, ‑ае.

Які насаджваецца на што‑н. Насадачная лінза.

насаджа́льнік, ‑а, м.

Кніжн. Асоба, якая распаўсюджвае, укараняе што‑н. (якія‑н. ідэі, парадкі і пад.).

наса́джаны 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад насадзіць ​1 (у 1–3 знач.).

наса́джаны 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад насадзіць ​2 (у 1 знач.).

насаджа́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

1. Змясціць, размясціць дзе‑н. вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Насаджаць дзяцей у аўтобус. Насаджаць пірагоў у печ.

2. Пасадзіць у некалькі прыёмаў або нейкую колькасць (пра расліны, дрэвы). Насаджаць маладых дрэў.

3. Разм. Пабоямі нарабіць (сінякоў, гузоў і пад.). Не надта хочацца .. [Аўдолі] ўмешвацца ва ўнутраныя справы, падлічваць, хто каму больш сінякоў насаджаў, ды нічога не зробіш — улада. Крапіва.

насаджа́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да насадзіць ​1 (у 3, 4 знач.).

наса́джванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. насаджваць ​2 — насадзіць ​2 (у 1 знач.).

наса́джвацца 1, ‑аецца; незак.

1. Уводзіцца, распаўсюджвадда.

2. Зал. да насаджваць ​1.

наса́джвацца 2, ‑аецца; незак.

Зал. да насаджваць ​2.

наса́джвацца 3, ‑аецца.

Незак. да насесці (у 1 знач.).

наса́джваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да насадзіць ​1.

наса́джваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да насадзіць ​2.

насаджэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. насадзіць ​1.

2. толькі мн. (насаджэ́нні, ‑яў). Пасаджаныя расліны, дрэвы. Лесаахоўныя насаджэнні. Пладова-ягадныя насаджэнні. □ Гутарка ў Максіма ішла аб беларускіх лясах.., аб новых, пасляваенных насаджэннях. Брыль.

•••

Зялёныя насаджэнні — дрэвы і кусты, часта ў спалучэнні з кветнікамі і газонамі, у гарадах, пасёлках і вакол іх.