Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нарыхто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да нарыхтаваць.

нарыхто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нарыхтоўваць — нарыхтаваць (у 1 знач.).

2. Разм. Планавая здача сельскагаспадарчых прадуктаў дзяржаве. Здаць нарыхтоўку. □ Не было той сумятні, якую звычайна можна было наглядаць, калі здача нарыхтоўкі была ў разгары. Васілевіч.

нарыхто́ўчы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нарыхтоўкі. Нарыхтоўчыя цэны. Нарыхтоўчы пункт. Нарыхтоўчая арганізацыя.

нарыхто́ўшчык, ‑а, м.

Той, хто займаецца нарыхтоўкамі. Нарыхтоўшчык грыбоў.

нарыхто́ўшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да нарыхтоўшчык.

нары́ць, ‑рые; зак., чаго.

Разрыхліць зямлю, нарабіць паглыбленняў у зямлі (пераважна рылам). Нарылі свінні ям.

нарэ́берны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца на рэбрах. Нарэберныя мышцы.

нарэ́з, ‑у, м.

1. Вузкае паглыбленне ў выглядзе канаўкі, якое робіцца рэжучым інструментам на чым‑н.

2. Гіст. Тое, што і надзел (у 2 знач.). Атрымаць нарэз зямлі.

3. Тое, што і нарэзка (у 2 знач.).

нарэ́заны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад нарэзаць.

нарэ́зацца, ‑рэжуся, ‑рэжашся, ‑рэжацца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). З’явіцца на дзяснах (пра зубы). У дзіцяці нарэзаліся зубы.

2. Разм. Напіцца дап’яна. [Мужчына:] — Толькі ў бутэльку [старшыня] і глядзіць: сёння п’яны, учора нарэзаўся, дык аж вуліца яму вузкая была. Сергіевіч. У абедзенны перапынак Гушча сустрэў .. [Генадзя Курсевіча] ля магазіна. — Нарэзаўся.. Эх ты, — сказаў ён, крануўшы Генадзя за плячо. — І напіўся... А што... Лукша.