Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

наку́плены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад накупляць — накупіць.

наку́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накупляць.

накупля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Разм. Накупляць чаго‑н. у неабходнай, дастатковай колькасці. [Жонка:] — Вы ж, мусіць, майго Міхася ведаеце? .. От што ні возьме, дык у яго руках яно гарыць.. Бо хто ж яго ўсяго, калі б прыйшлося, накупляўся. Баранавых.

накупля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., чаго.

Купіць вялікую колькасць чаго‑н. [Даніла:] — Паглядзі там у торбе, чаго я накупляў, толькі дай мне спачатку павячэраць. Чарнышэвіч.

наку́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад накурыць.

2. у знач. прым. Разм. Напоўнены тытунёвым дымам. Калі заходзіш у накураны пакой, табе адразу становіцца цяжка дыхаць. Шахавец. Мы сядзелі ў цёплым, накураным вагоне, шчасліва смяяліся і гаварылі. Сачанка.

наку́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да накурыцца.

2. Зал. да накурваць.

наку́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накурыць.

накуро́дымець, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.

Напусціць куродыму; накурэць. Лямпа накуродымела.

накуры́цца, ‑куруся, ‑курышся, ‑курыцца; зак.

Уволю, многа пакурыць.

накуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак.

Курачы, напоўніць памяшканне табачным дымам. У калгаснай канцылярыі ўжо паспелі накурыць. Пянкрат. — А браточкі мае! Вось накурылі, і бацькі роднага не распазнаў бы, — забурчаў пад нос Гарбуз. Чарот.