Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

накру́чванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. накручваць — накруціць (у 1–3 і 5 знач.).

накру́чвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да накруціцца (у 1 знач.).

2. Зал. да накручваць.

накру́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накруціць.

накрыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. накрываць — накрыць (у 1 знач.).

накрыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да накрыцца.

2. Зал. да накрываць.

накрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накрыць.

на́крыж, прысл.

Крыжападобна, як крыж. Перавязаць накрыж. Скласці рукі накрыж. □ Покатам ляжалі выносныя сосны, ляжалі ўдоўж і накрыж, як пасля якой буры. Пестрак.

•••

Крыж-накрыж гл. крыж.

на́крыжкі, прысл.

Абл. Абхапіўшы крыж-накрыж. Каб вырашыць спрэчку, мы схапіліся з ім накрыжкі, і я ... пакаціў яго. Якімовіч.

накры́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад накрыць.

на́крыўка, ‑і, ДМ ‑рыўцы; Р мн. ‑рывак; ж.

Тое, чым накрыта зверху што‑н. Накрыўка каструлі. Накрыўка люка. □ Трошкі ўзбоч ад фабрыкі мясціўся старэнькі цвікавы завод. Яго можна было адрозніць па жалезнай з накрыўкай трубе. Сабаленка. Вогнішча абстаўлена чыгункамі, варэйкамі і кацялкамі, у якіх булькоча і, прыўзнімаючы накрыўкі, пускае пару страва. Лупсякоў.