Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

намежава́ць, ‑мяжую, ‑мяжуеш, ‑мяжуе; зак., чаго.

Размежаваць у нейкай колькасці (зямлю, участкі лесу і пад.).

наменклату́ра, ‑ы, ж.

1. Пералік, сукупнасць назваў, тэрмінаў, якія ўжываюцца ў якой‑н. галіне навукі, вытворчасці і пад. Хімічная наменклатура. Наменклатура вырабаў. Наменклатура запасных частак.

2. Пералік бухгалтарскіх рахункаў. Старшы бухгалтар зробіць абаротны, пасля сальдав[ан]ы баланс, прыложыць да яго калькуляцыі і формы, патрэбныя па наменклатуры — і справаздача гатова. Скрыган.

3. Спіс кадравых пасад, якія зацвярджаюцца вышэйшай арганізацыяй.

[Лац. nomenclatura — пералік, спіс.]

наменклату́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да наменклатуры, лічыцца па наменклатуры, з’яўляецца наменклатурай. Наменклатурны спіс.

•••

Наменклатурны работнік гл. работнік.

наме́нчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад намянціць.

наме́ньвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да наменьваць.

наме́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да намяняць.

наме́р, ‑у, м.

Жаданне, замысел што‑н. зрабіць. Добры намер. Варожы намер. Здзейсніць свае намеры. □ [Лабановічу] ўспаміналіся першыя дні прыезду сюды, яго намеры і планы. Колас. [Мікола:] Не было ў мяне намеру крыўдзіць цябе. Крапіва.

•••

З намерам — з пэўнай мэтай, знарок.

наме́раны 2 і наме́ран, ‑рана; у знач. вык., з інф.

Які мае намер што‑н. зрабіць. [Азаркевіч:] Дык вось што я вам скажу: чужою галавою я жыць не намераны. Гурскі. Увесь век мы жыць Тут намераны. Прыходзька.

наме́раны 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад намераць.

наме́раны 2 і наме́ран, ‑рана; у знач. вык., з інф.

Які мае намер што‑н. зрабіць. [Азаркевіч:] Дык вось што я вам скажу: чужою галавою я жыць не намераны. Гурскі. Увесь век мы жыць Тут намераны. Прыходзька.

наме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Адмераць у якой‑н. колькасці. Намераць зямлі. Намераць матэрыі. Намераць жыта.

2. Мераючы, вызначыць колькасць чаго‑н. Намераць дзесяць кіламетраў.