Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

высакаро́ддзе, ‑я, н.

Уст. У дарэвалюцыйнай Расіі — тытулаванне цывільных чыноўнікаў пятага класа і іх жонак.

высакаро́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць высакароднага (у 1–3 знач.). Высакароднасць паводзін. Высакароднасць сплаву. □ [Ліннік:] — А я песні люблю. Асабліва народныя. Ані ў чым гэтак не раскрываецца высакароднасць народу, як у песні. Савіцкі.

высакаро́дны, ‑ая, ‑ае.

1. З высокімі маральнымі якасцямі, крыштальна чысты, велікадушны. Высакародны чалавек.

2. Узвышаны, асвячоны высокай мэтай. Высакародныя пачуцці. Высакародны ўчынак. Высакародная барацьба. □ [Мары] абуджаюць у сэрцы мужнасць і адвагу, высакародныя імкненні да ведаў, да пазнання свету, да барацьбы і подзвігаў. В. Вольскі.

3. Які вылучаецца высокай годнасцю, прыгажосцю. Высакародныя манеры.

4. Састаўная частка некаторых заалагічных і батанічных назваў. Высакародны алень.

•••

Высакародныя металы гл. метал.

высакаро́дства, ‑а, н.

Тое, што і высакароднасць.

высакаро́слы, ‑ая, ‑ае.

Высокага росту. У пакой ускочылі два салдаты, высакарослыя і шыракаплечыя. М. Ткачоў.

высакасо́ртны, ‑ая, ‑ае.

Высокага сорту. Высакасортны пракат.

высакаство́лы, ‑ая, ‑ае.

З высокім ствалом. Высакастволыя дрэвы.

высакая́касны, ‑ая, ‑ае.

Які вызначаецца высокімі якасцямі; высокагатунковы. Высакаякасная прадукцыя, сталь. Высакаякасная сяўба.

высако́сны,

У выразе: высакосны год гл. год.

вы́салапіцца, ‑піцца, зак.

Разм. Высунуцца з рота (пра язык). У.. [Мікіты] раптам моцна затрэсліся калені і высалапіўся язык. Лупсякоў.