вы́пагадзіцца, ‑дзіцца; безас. зак.
Аб надыходзе яснага сонечнага надвор’я. Выпагадзілася толькі пад вечар.
вы́пад, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Спец. Рэзкі рух уперад з апорай на выстаўленую нагу. Фехтавальшчык зрабіў імгненны выпад.
2. Варожае выступленне, нядобразычлівая выхадка. Злосны выпад.
вы́падак, ‑дку, м.
1. Тое, што здарылася, здарэнне; факт, з’ява. Выпадак з жыцця. □ З гэтым лесам было звязана ў мяне многа апавяданняў аб страхах і розных выпадках. Колас.
2. Пэўныя абставіны, стан рэчаў. [Ліда] ведала: у такіх выпадках самае галоўнае адбываецца ў першы момант. Пальчэўскі.
3. Зручны момант. Выпадак падвярнуўся сам і вельмі хутка. Васілевіч.
4. толькі адз. Тое, што не абумоўлена прычыннай залежнасцю; выпадковасць. Словам, тым самым шляхам выпадку, праз дзесяткі салдацкіх рук і торбаў, прыйшла да нас і Коласава паэма. Брыль.
•••
Ва ўсякім выпадку — пры любых абставінах.
З выпадку чаго — з прычыны якіх‑н. падзей, абставін.
На першы выпадак — для пачатку, для першага разу.
На ўсякі выпадак — на выпадак, калі спатрэбіцца.
Ні ў якім выпадку — ніколі, ні пры якіх умовах, ні за што.
У крайнім выпадку — калі не будзе іншага выхаду.
У лепшым выпадку — пры самых спрыяльных абставінах.
У тым выпадку, калі... — калі здарыцца так, што...
выпада́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. выдадаць — выпасці (у 3 знач.).
выпада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выпасці.
•••
Не выпадае — а) няма магчымасці. Узяцца адразу за будоўлю ўсё ніяк не выпадала: і з лесам было цяжка, і на грошы лішнія ніяк не маглі ўзбіцца, ды і з дзецьмі яшчэ хапала клопату. Васілевіч; б) няма зручнага моманту, не з рукі. Сустрэчныя, як на тое, трапляліся пажылыя або ішлі купкамі, і чапаць іх не выпадала. Карпаў; в) нельга, непрыстойна. Дома глядзелі на семінарыста .. як на госця і паніча. Яму нібы ўжо і не выпадае займацца гаспадарчымі справамі. С. Александровіч.
выпадзе́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выпасці (у 3 знач.).
2. Знікненне, страта. Выпадзенне валасоў. Выпадзенне зычных.
выпа́дкам, прысл.
1. Тое, што і выпадкова (у 1 знач.). Сустрэцца выпадкам. Трапіцца выпадкам.
2. у знач. пабочн. Дарэчы, між іншым. Ты, выпадкам, не з гасцей ідзеш?
выпадко́ва,
1. Прысл. да выпадковы.
2. у знач. пабочн. Тое, што і выпадкам (у 2 знач.).
выпадко́васць, ‑і, ж.
1. Асаблівасць выпадковага.
2. Нечаканая, непрадбачаная з’ява. Па шчаслівай выпадковасці.
3. Акалічнасць, якая не абумоўлена непасрэднай прычынай. Людзі самі робяць сваю гісторыю, але да гэтага часу яны рабілі яе, не кіруючыся агульнай воляй па адзінаму агульнаму плану, нават у рамках пэўнага, абмежаванага, данага грамадства. Іх імкненні перакрыжоўваюцца, і ва ўсіх такіх грамадствах пануе з гэтай прычыны неабходнасць, дапаўненнем і формай праяўлення якой з’яўляецца выпадковасць. Энгельс.