Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дасява́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да дасяваць.

дасява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дасеяць.

дасяга́льнасць, ‑і, ж.

Магчымасць дасягнуць чаго‑н. Дасягальнасць мэты.

дасяга́льны, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога можна дасягнуць, які можна ажыццявіць. Ставіць перад сабой дасягальныя мэты.

дасяга́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да дасягаць (гл. дасягнуць у 4 знач.).

дасяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дасягнуць.

дасягне́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. дасягнуць (у 4 знач.).

2. Станоўчы вынік працы, дзейнасці; здабытак, поспех. [Сухадольскі:] Не ўсякае дасягненне можна адразу ў вытворчасці выкарыстаць. Крапіва. [Горкі] выказаў думку пра неабходнасць выдання часопіса, які паказваў бы дасягненні нашай сацыялістычнай краіны. Галавач.

дася́гнуты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад дасягнуць (у 4 знач.).

дасягну́ць, ‑сягну, ‑сягнеш, ‑сягне; зак.

1. чаго і да чаго. Рухаючыся, дайсці, даехаць да якога‑н. месца; дабрацца куды‑н. Лодка дасягнула сярэдзіны рэчкі. Цень дрэва дасягнуў да дарогі. // Распаўсюджваючыся, дайсці, данесціся да каго‑, чаго‑н. (пра гукі, пахі і пад.). Гул дасягнуў нашага слыху. Чуткі дасягнулі вёскі. □ За ракой узляцелі ў вышыню ракеты, рассыпаліся, але святло іх не дасягнула гэтага берага. Шамякін.

2. чаго і да чаго. Дайсці да якога‑н. месца, узроўню, мяжы (пра велічыню, памеры, колькасць і пад.). Мароз дасягнуў 40°. Бой дасягнуў самага высокага напружання.

3. чаго. Дажыць да якога‑н. узросту. Дасягнуць паўналецця. Дасягнуць старасці.

4. чаго. Дамагчыся чаго‑н., набыць, атрымаць жаданае. Дасягнуць згоды. Дасягнуць мэты. □ Бальшавікі гаварылі проста: прэч старую ўладу, толькі пры гэтай умове можна дасягнуць свабоды. Колас.

дасядзе́цца,

гл. даседзецца.