Verbum

смеласць, ✂, ж.

1. гл. смелы.

2. Смелыя паводзіны, адвага, рашучасць.

   • С. падлетка здзівіла многіх.
   • Не ў кожнага хопіць смеласці сказаць праўду.

смелы, ✂.

1. Які не ведае страху, адважны, рашучы.

   • С. учынак.
   • Смела (прысл.) пераплысці раку.

2. Наватарскі, нетрафарэтны.

   • Смелая тэма выступлення.
   • С. кампазіцыйны прыём.

3. перан. Які выходзіць за межы прынятага, не зусім сціплы.

   • Смелае дэкальтэ.

4. смела, прысл. З лёгкасцю, без перашкоды, без цяжкасці (разм.).

   • Сюды смела ўлезе дзесяць тон сена.

5. смела, прысл. Упэўнена, несумненна.

   • З такім дакладам смела можна выступаць на сходзе.

|| наз. смеласць, ✂.

смерд, ✂, м.

У Старажытнай Русі: селянін, земляроб.

смертаносны, ✂, ж. (высок.).

Які пазбаўляе жыцця, выклікае смерць.

• С. яд.

|| наз. смертаноснасць, ✂.

смертнасць, ✂, ж.

Колькасць смярцей за які-н. час.

• Скарачэнне смертнасці.

смертнік, ✂, м.

Той, хто асуджаны на смерць.

|| ж. смертніца, ✂.

смертны, ✂.

1. Які канчаецца смерцю.

   • С. час.
   • С. выпадак.

2. Такі, які павінен памерці.

   • Усякі чалавек с.
   • Нам, смертным (наз.), не ўсё ўдаецца.

3. Які вядзе да смерці, пазбаўляе жыцця.

   • С. прыгавор.

смерць, ✂, ж.

1. Спыненне жыццядзейнасці арганізма.

   • Клінічная с. (прамежак часу, калі дыханне і сардэчная дзейнасць спыняцца, але тканкі яшчэ ў пэўнай ступені захоўваюць жыццяздольнасць).
   • Біялагічная с. (поўнае спыненне біялагічных працэсаў у клетках і тканках арганізма).
   • Раптоўная с.
   • Быць пры смерці (паміраць).
   • Не на жыццё, а на с. (не шкадуючы жыцця).
   • Палітычная с. (немагчымасць для каго-н. працягваць палітычную дзейнасць).

2. у знач. вык. Спыненне якой-н. дзейнасці.

   • Творчая няўдача для яго — с.

◊

• Да смерці (разм.) — вельмі моцна.

смерч, ✂, м.

Моцны віхор, які падымае ўверх і круціць слуп вады, пяску, пылу.

• С. на моры.

|| прым. смерчавы, ✂. С. слуп.

сметнік, ✂, м.

Месца, куды выкідаюць смецце, непрыгодныя і непатрэбныя рэчы.