Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

рэвальвацыя, , ж. (спец.).

Афіцыйнае павышэнне залатога забеспячэння грашовай адзінкі краіны або фактычнае павышэнне яе валютнага курсу.

|| прым. рэвальвацыйны, .

рэвальвер, , м.

Многазарадная ручная агнястрэльная зброя з рухомым барабанным магазінам.

  • Страляць з рэвальвера.
  • Спартыўны р.

|| прым. рэвальверны, .

  • Рэвальверны станок (спец.) — такарны або свідравальны станок з рухомай галоўкай.

рэвальвершчык, , м.

Токар, які працуе на рэвальверным станку.

рэвалюцыйны, .

  1. гл. рэвалюцыя.

  2. Які выражае ідэі рэвалюцыі, накіраваны на ажыццяўленне рэвалюцыі.

    • Рэвалюцыйная барацьба.
    • Р. рух.
  3. Устаноўлены рэвалюцыяй, які замацоўвае яе дасягненні.

    • Р. ўрад.
    • Рэвалюцыйная законнасць.
  4. Які ўносіць рэвалюцыю (у 2 знач.) у якую-н. галіну жыцця.

    • Рэвалюцыйныя пераўтварэнні ў тэхніцы.

|| наз. рэвалюцыйнасць, .

рэвалюцыя, , ж.

  1. Карэнны пераварот у жыцці грамадства, які прыводзіць да ліквідацыі старога грамадскага і палітычнага ладу і да перадачы ўлады ў рукі перадавога класа.

    • Буржуазная р. (якая звяргае буржуазны лад і ўстанаўлівае ўладу перадавога класа).
    • Кастрычніцкая р. 1917 г.
  2. Карэнны пераварот, рэзкі скачкападобны пераход ад аднаго якаснага стану да другога.

    • Навукова-тэхнічная р.

|| прым. рэвалюцыйны, .

  • Р. час.

рэвалюцыянер, , м.

  1. Удзельнік рэвалюцыйнага руху, рэвалюцыі (у 1 знач.), прыхільнік рэвалюцыйных метадаў барацьбы, носьбіт рэвалюцыйных ідэй.

    • Прафесійны р. (які прысвяціў усяго сябе рэвалюцыйнай барацьбе).
  2. Чалавек, які робіць пераварот, адкрывае новыя шляхі ў якой-н. галіне жыцця, навукі, вытворчасці.

    • Р. у паэзіі.

|| ж. рэвалюцыянерка, .

рэвалюцыянізавацца, ; зак. і незак.

  1. Прасякнуцца (-кацца) рэвалюцыйнымі ідэямі.

  2. Змяніцца (-няцца) карэнным чынам.

    • Тэхніка рэвалюцыянізавалася.

рэвалюцыянізаваць, ; зак.

  1. Пашырыць (-раць) рэвалюцыйныя ідэі сярод каго-, чаго-н.

  2. Змяніць (-няць) карэнным чынам.

    • Р. спосабы вытворчасці.

рэванш, , м.

Адплата за паражэнне (у вайне, у гульні).

  • Узяць р.
  • Матч-р.

|| прым. рэваншны, .

рэваншызм, , м.

Агрэсіўная палітыка рэваншу пасля паражэння ў вайне.

|| прым. рэваншысцкі, .