Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пяцёра, ; ліч., зб.

  1. З назоўнікамі мужчынскага і агульнага роду, што абазначаюць асоб, з разам узятымі асабовымі назоўнікамі мужчынскага і жаночага роду, з назоўнікамі мн.л., якія абазначаюць жывых істот абодвух полаў, з ас. займ. мн.л. і без залежнага слова: колькасць пяць.

    • П. мужчын.
    • П. сірот.
    • Іх там працуе п.: два мужчыны і тры жанчыны.
    • П. свіней.
    • Нас было п.
    • Пяцярым прапаноўваў.
  2. З назоўнікамі, якія абазначаюць маладых істот: колькасць пяць.

    • П. шчанят.
  3. звычайна Н і В. З множналікавымі назоўнікамі: пяць прадметаў.

    • П. сутак.
    • П. калёс.
    • П. абцугоў.
    • П. штаноў.
  4. звычайна Н і В. З некаторымі назоўнікамі, якія абазначаюць прадметы, што існуюць або якія носяць у пары: пяць пар або адзін паверх другога.

    • П. ботаў.
    • П. рукавіц.

пяцёрачнік, , м.

Вучань, які звычайна атрымлівае пяцёркі, выдатнік.

  • Круглы п.

|| ж. пяцёрачніца, .

  • Дачка — п.

пяцёрка, , ж.

  1. Лічба 5.

  2. Школьная адзнака «выдатна».

    • Вучыцца на пяцёркі.
  3. Назва чаго-н., што змяшчае пяць адзінак, напр. ігральная карта ў пяць ачкоў, група з пяці чалавек ці прадметаў, грашовы знак у пяць рублёў і пад.

  4. Назва чаго-н., што абазначаецца лічбай 5 (разм.).

    • Ехаць на пяцёрцы (аўтобус, тралейбус і пад. пад нумарам 5).

|| прым. пяцёрачны, .

пяці...

Першая частка складаных слоў у знач. які змяшчае пяць адзінак, складаецца з пяці адзінак, напр. пяцігадовы, пяцікапеечны, пяцірублёвы, пяцігадзінны.

пяцібор’е, , н.

Спартыўнае спаборніцтва па пяці відах спорту.

пяцігадовы, .

  1. гл. пяцігоддзе.

  2. Які праіснаваў, пражыў 5 гадоў.

    • П. план.
    • Пяцігадовае дзіця.

пяцігоддзе, , н.

  1. Тэрмін у 5 гадоў.

  2. чаго. Гадавіна падзеі, якая адбылася 5 гадоў таму назад.

    • П. адкрыцця музея.

|| прым. пяцігадовы, .

пяцігодка, , ж.

  1. Перыяд у 5 гадоў.

  2. Пяцігадовы план развіцця эканомікі.

пяцідзесяцігадовы, .

  1. гл. пяцідзесяцігоддзе.

  2. Які праіснаваў, пражыў 50 гадоў.

пяцідзесяцігоддзе, , н.

  1. Тэрмін у 50 гадоў.

  2. чаго. Гадавіна падзеі, якая адбылася 50 гадоў таму назад.

    • П. рэспублікі.
    • Адзначаць п. (пяцідзесяты дзень нараджэння).

|| прым. пяцідзесяцігадовы, .