Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

вылавіць, ; зак.

  1. з чаго. Ловячы, здабыць, выцягнуць.

    • В. бервяно з вады.
    • В. многа рыбы.
  2. Пералавіць усіх.

    • В. карасёў у сажалцы.

|| незак. вылоўліваць, .

|| наз. вылаў, .

вылажыць, ; зак.

Тое, што і выкласці.

вылазка, , ж.

  1. Выхад часткі войск з асаджанага ўмацавання для нападу на тых, хто акружае.

    • Зрабіць вылазку на ворага.
  2. перан. Нечаканы варожы напад, выпад (неадабр.).

    • В. класавага ворага.
  3. Фізкультурная прагулка.

    • Лыжная в.

выламаць, ; зак.

  1. Адламаўшы, аддзяліць.

    • В. палку, дубец.
  2. Зламаўшы, выбіць, высадзіць.

    • В. дзверы.

|| незак. выломліваць, .

вылаяцца, ; зак.

Вымавіць лаянку.

вылегчы, ; зак.

Прыпасці сцяблом да зямлі, палегчы (пра збажыну, травы).

  • Жыта вылегла.

вылежалы, .

Які набыў патрэбныя якасці, праляжаўшы пэўны тэрмін у адпаведных умовах.

  • В. лён.

вылежацца, ; зак.

  1. Аднавіць свае сілы доўгім ляжаннем, добра адпачыць; паляжаць удосталь.

    • В. ў пасцелі.
  2. Набыць патрэбныя якасці, праляжаўшы пэўны тэрмін у адпаведных умовах.

    • Лён ужо вылежаўся.

|| незак. вылежвацца, .

вылежаць, ; зак.

  1. Пралежаць дастаткова часу пасля хваробы.

    • Не вылежаў хваробы да канца.
  2. Прабыць у ляжачым становішчы пэўны час.

    • В. дзве гадзіны ў акопе.
  3. Тое, што і вылежацца (у 2 знач.).

|| незак. вылежваць, .

вылезці, ; зак.

  1. Выйсці адкуль-н., чапляючыся за што-н. рукамі і нагамі.

    • В. з глыбокага рова.
  2. Выйсці адкуль-н., прыклаўшы намаганні.

    • В. з вагона.
    • В. з даўгоў (перан. і разм.).
  3. Выступіць, паказацца адкуль-н., выбіцца; прабіцца.

    • Косы вылезлі з-пад хусткі.
    • Вылезла маладая траўка.
  4. Выпасці (пра валасы, шэрсць), выліняць.

    • Вылезла шэрсць.

|| незак. вылазіць, .