Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

сярэбра...

Першая частка складаных слоў са знач. які мае адносіны да серабра (у 1 знач.), напр. сярэбразмяшчальны, сярэбраплавільны, сярэбрасвінцовы.

сярэбранік, , м.

Спецыяліст па серабрэнню.

сярэбраны, .

  1. Зроблены з серабра.

    • Сярэбраная лыжка.
  2. Які змяшчае серабро.

    • Сярэбраная руда.
  3. перан. Колерам або бляскам падобны да серабра.

    • С. іней.
  4. Меладычна звонкі, высокага тону.

    • С. голас.
    • С. звон.

  • Сярэбранае вяселле — дзень дваццаціпяцігоддзя шлюбнага жыцця.

сярэдзіна, , ж.

  1. Сярэдняя частка чаго-н., роўна аддаленая ад краёў або пачатку і канца чаго-н.

    • С. круга.
    • С. дня.
    • У сярэдзіне лета.
  2. Паясніца (разм.).

    • Баліць с.

|| памянш. сярэдзінка, .

  • Залатая сярэдзіна — пра спосаб дзеяння, пры якім пазбягаюць крайнасцей, рызыкі.

сярэдне...

Першая частка складаных слоў, са знач.:

  • 1) сярэдні (у 2 знач.), напр. сярэднеарыфметычны, сярэднестатыстычны;
  • 2) які знаходзіцца ў сярэдзіне, сярэдні (у 1 знач.), напр. сярэднебеларускі, сярэднепралётны, сярэднетаежны;
  • 3) сярэдні (у 3 знач.), напр. сярэднепаспяваючы, сярэднеўкормлены, сярэднеўспрыімлівы;
  • 4) які з’яўляецца сярэднім у жыцці, гісторыі, развіцці чаго-н., напр. сярэдневяковы, сярэднепалеалітычны, сярэднечацвярцічны;
  • 5) які мае адносіны да сярэдняй адукацыі, напр. сярэднемедыцынскі, сярэднетэхнічны.

сярэдневяковы, .

Які мае адносіны да сярэдневякоўя.

  • Сярэдневяковае мастацтва.

сярэдневякоўе, , н.

Сярэднія вякі.

  • Ранняе с.

сярэдні, .

  1. Які знаходзіцца ў сярэдзіне, паміж якімі-н. крайнімі пунктамі, велічынямі і пад.; прамежкавы.

    • Сярэдняе цячэнне ракі.
    • Чалавек сярэдняга росту.
    • С. ўзрост.
  2. Які ўяўляе сабой велічыню, атрыманую дзяленнем сумы некалькіх велічынь на іх колькасць.

    • Сярэдняя зарплата за год.
    • Сярэдняя вага.
    • Сярэдняя хуткасць цягніка.
    • Сярэдняе (наз.) арыфметычнае.
  3. Пасрэдны; ні добры, ні благі.

    • С. студэнт.
    • Сярэднія поспехі.
  4. Не вышэй звычайнага ўзроўню, нормы.

    • Сярэднія патрабаванні.

  • Сярэдняе вуха — поласць за барабаннай перапонкай, перад унутраным вухам.

  • Вышэй (ніжэй) сярэдняга — вышэй (ніжэй) якой-н. нормы.

  • У сярэднім — зыходзячы з сярэдніх велічынь, паказчыкаў.

сярэдня...

Першая частка складаных слоў, ужыв. замест «сярэдне...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр. сярэднядзённы, сярэдняпозні, сярэднярускі, сярэдняспелы, сярэднясутачны.

сярэднявечча, , н.

Тое, што і сярэдневякоўе.