Verbum

святы, ✂.

1. Прасякнуты высокімі пачуццямі, узвышаны, чысты, высакародны (высок.).

   • Святая любоў да Радзімы.

2. Сапраўдны, запаветны, выключны па сваёй важнасці, велічны.

   • С. абавязак дзяцей — паважаць бацькоў.

3. перан. Бездакорны ў сваім жыцці, паводзінах, высокамаральны.

   • Святая вада.
   • Не такі ён с., як здаецца (не такі бязгрэшны).

4. У рэлігійна-містычных уяўленнях: надзелены боскай сілай, вышэйшай дасканаласцю і чыстатой.

   • Святая тройца.

5. у знач. наз. У хрысціян: чалавек, які ўсё жыццё прысвяціў служэнню богу і рэлігіі, а пасля смерці прызнаны царквой нябесным заступнікам веруючых.

   • Абразы са святымі.

◊

• Святая святых (высок.) — пра нешта самае дарагое, велічнае.

|| наз. святасць, ✂.

святыня, ✂, ж.

1. Тое, што з’яўляецца асабліва дарагім, што ахоўваецца і шануецца (высок.).

   • Народныя святыні.
   • Брэсцкая крэпасць — наша с.

2. Прадмет або месца рэлігійнага пакланення.

   • Святыні ў ахвяру не прыносяцца.

свяцейшы, ✂.

Састаўная частка тытула праваслаўных патрыярхаў і сінода, а таксама рымскіх пап.

свяціла, ✂, н.

1. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом.

   • Дзённае с. (Сонца).
   • Начное с. (Месяц).

2. чаго або якое; перан. Выдатны чалавек, які набыў шырокую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці і праславіў навуку і культуру сваім талентам (высок.).

   • С. навукі.

свяцілішча, ✂, н.

1. Храм (уст.).

   • С. аракулаў.

2. перан. Месца, якое выклікае пачуццё глыбокай павагі і пашаны (высок.).

   • С. навукі (цэнтр навуковай думкі).

свяцільны, ✂.

Які выкарыстоўваецца для асвятлення.

• Свяцільнае масла.

свяцільня, ✂, ж.

1. Асвятляльная прылада ў выглядзе невялікай бляшанай лямпы, у якую налівалася масла, тлушч і пад.

2. Даўней: лампада, плошка з запаленым маслам.

свяціцца, ✂; незак.

1. Выпраменьваць роўнае святло.

   • На небе свяціліся зоркі.
   • У вокнах свяціліся агеньчыкі.

2. перан. Пра твар, вочы: іскрыцца радасцю, святлом, ажыўляцца ад шчасця.

   • Твар бабулі свяціўся дабратой.

|| наз. свячэнне, ✂.

свяціць​¹, ✂; незак.

1. Выпраменьваць святло.

   • Цэлы дзень свеціць сонца.
   • Свеціць, ды не грэе (загадка).

2. Накіроўваць святло так, каб каму-н. было ўсё відаць.

   • С. ліхтарыкам.

3. перан. Быць азораным радасцю, шчасцем і пад. (разм.).

   • Вочы свяцілі радасцю.

4. Траціць зрок ад старасці.

   • Вочы з гадамі не так свецяць.

|| зак. пасвяціць, ✂.

свяціць​², ✂; незак.

У веруючых: выконваць над кім-н. царкоўны абрад асвячэння.

• С. ваду.
• С. хату.

|| зак. асвяціць, ✂.