Verbum

колкі​² ✂ прым.

Які лёгка колецца.

• Колкія дровы.

|| наз. колкасць, ✂.

колькасць, ✂, ж.

1. Катэгорыя, якая характарызуе прадметы і з’явы навакольнага свету з боку велічыні, аб’ёму, ліку, ступені развіцця, тэмпаў змянення і інш. (выкарыстоўваецца ва ўзаемадзеянні з катэгорыяй якасці).

   • Пераход колькасці ў якасць.

2. Велічыня, лік.

   • Вялікая к.дрэў у парку.
   • К. ападкаў за суткі.

|| прым. колькасны, ✂.

колькі, ✂, займ. і колькі, прысл.

1. займ. і прысл., пытальныя. Абазначае пытанне пра колькасць чаго-н.: якая колькасць? як многа?

   • К. часу?
   • К. табе гадоў?
   • К. каштуе часопіс?

2. займ. і прысл., азначальныя. У клічных сказах абазначае вялікую колькасць чаго-н.

   • К. зорак на небе!
   • К. радасці!

3. прысл. меры і ступені. Абазначае меру і ступень чаго-н.

   • К. таго дня зімою.
   • К. еду, а канца ўсё няма.

4. займ. і прысл., адносныя. Ужыв. як злуч. сл.

   1. у даданых дапаўняльных сказах.
      • Дзеці дрэнна адчуваюць, к. праходзіць часу;
   2. у даданых азначальных сказах і сказах меры і ступені.
      • Буду працаваць, к. дазволіць здароўе.

5. у знач. ліч. Выражае няпэўную колькасць, некалькі (разм.).

   • Палажы у сумку к. яблыкаў.
   • Хвілін праз к. пачнецца перадача пра дэманстрацыю.

◊

• Колькі лет, колькі зім! (разм.) — прывітанне пры сустрэчы людзей якія даўно не бачыліся.

• Колькі ёсць духу (сілы) (разм.) —

  1. вельмі хутка (бегчы, ехаць);

  2. вельмі моцна (крычаць, клікаць на дапамогу).

колькі-небудзь.

1. займ., прысл. Некалькі, няпэўная колькасць.

   • Пазыч колькі-небудзь рублёў.

2. прысл. неазначальнае. У якой меры, ступені, наколькі.

   • Ты хоць колькі-небудзь думай над сваімі ўчынкамі.

кольт, ✂, м.

Рэвальвер (а таксама кулямёт або іншая стралковая зброя) асобай сістэмы.

кольца, ✂, н.

1. Прадмет, звычайна металічны, які мае форму вобада, абруча, акружнасці.

   • Кольцы дроту.
   • Гімнастычныя кольцы.

2. Тое, што мае форму такога прадмета.

   • Кольцы дыму.

кольчаты, ✂.

Які складаецца з кольцаў.

• К. ланцуг.
• Кольчатыя чэрві.

колючы, ✂.

1. Такі, якім можна ўкалоць, пракалоць што-н.

   • Колючая зброя.

2. Які стварае адчуванне ўколу (уколаў).

   • К. боль.

ком, ✂, м.

Круглаваты, звычайна зацвярдзелы кавалак якога-н. мяккага, рыхлага рэчыва, а таксама пра што-н. скамечанае, скручанае.

• К. зямлі.
• К. цеста.
• К. паперы.
• Згарнуць посцілку ў к.
• К. у горле, падкаціўся (падступіў) да горла (перан. пра спазмы ў горле пры адчуванні моцнай крыўды; разм.).

кома, ✂, ж. (спец.).

Вельмі цяжкі стан, які пагражае смерцю і характарызуецца парушэннем усіх функцый арганізма.

• Знаходзіцца ў коме.

|| прым. каматозны, ✂.

• К. стан.