Verbum

прамчацца, ✂; зак.

1. Праехаць (у 1 знач.) вельмі хутка.

   • Прамчалася машына.

2. перан. Хутка мінуць, прайсці (разм.).

   • Прамчаліся летнія месяцы.

прамчаць, ✂; зак.

Тое, што і прамчацца (у 1 знач.).

• Прамчаў матацыкліст.

прамы, ✂.

1. Роўны выцягнуты ў якім-н. напрамку, без выгібаў.

   • Прамая дарога.
   • Правесці прамую (наз.).
   • Прамыя валасы (не кучаравыя).
   • Прамая кішка (апошняя частка кішэчнага канала ў выглядзе кароткай прамой трубкі).
   • Прамая лінія сваяцтва (радаслоўная ад бацькі да сына, ад сына да ўнука, не бакавая).
   • П. наследнік (наследнік па прамой лініі).

2. Які непасрэдна ідзе куды-н., злучае што-н. без прамежкавых пунктаў.

   • Прамыя зносіны.
   • Гаварыць па прамому проваду.

3. Які непасрэдна адносіцца да чаго-н., непасрэдна накіраваны на што-н. або які непасрэдна вынікае з чаго-н., без прамежкавых ступеней.

   • Прамыя выбары.
   • П. падатак.
   • Прамыя ўказанні.
   • У прамым сэнсе слова (літаральна, не пераносна).

4. Яўны, адкрыты.

   • П. выклік.

5. Шчыры, праўдзівы, прынцыповы.

   • П. чалавек.
   • П. адказ.

6. Такі, пры якім павелічэнне (памяншэнне) аднаго выклікае павелічэнне (памяншэнне) другога.

   • Прамая прапарцыянальнасць.

◊

• Прамое дапаўненне — у граматыцы: дапаўненне ў вінавальным склоне без прыназоўніка пры пераходным дзеяслове.

• Прамы вугал — вугал у 90°.

|| наз. прамізна, ✂ і прамата, ✂.

• Прамізна тунэля.
• Прамата выступлення.

прамывіна, ✂ і прамыіна, ✂, ж.

Упадзіна ў зямлі, размытай ліўнем, плынню вады.

прамыславік, ✂, м.

1. Чалавек, які займаецца промыслам (у 1 і 2 знач.), паляўнічы (у 1 і 2 знач.).

2. Чалавек, які працуе на промыслах (у 4 знач.).

прамысловасць, ✂, ж.

Галіна гаспадаркі — прадпрыемствы, перапрацоўчая сыравіна або нетры для распрацоўкі.

• Здабываючая п.
• Апрацоўчая п.
• Хімічная п.

|| прым. прамысловы, ✂.

• Прамысловыя тавары.
• П. патэнцыял краіны.

прамысловец, ✂, м.

1. Уладальнік прамысловага прадпрыемства.

2. Тое, што і прамыславік (у 1 знач.).

прамыць, ✂; зак.

1. Ачысціць, мыючы, абліваючы, палошчачы.

   • П. рану.
   • П. страўнік (спец.).
   • П. мазгі каму-н. (перан.).

2. Пра вадкасць: струменем, напорам прарабіць адтуліну, паглыбленне ў чым-н.

   • Вада прамыла дамбу.

3. Ачысціць (вадкасць) ад прымесей або, раствараючы і ўзбоўтваючы, аддзяліць лёгкія часцінкі ад цяжкіх (спец.).

   • П. залаты пясок.

4. Правесці які-н. час, мыючы што-н.

|| незак. прамываць, ✂.

|| наз. прамыванне, ✂ і прамыўка, ✂.

|| прым. прамывальны, ✂, прамыўны, ✂, прамывачны, ✂ і прамыйны, ✂.

прамянець, ✂; незак.

Свяціцца праменямі.

• Прамянеюць вочы (перан.).
• П. ад радасці (перан.).

прамянёвы, ✂.

1. гл. прамень.

2. Які разыходзіцца з адной кропкі ў выглядзе праменяў.

   • Прамянёвая сіметрыя.

○

• Прамянёвая косць (спец.) — адна з касцей перадплечча.

• Прамянёвая хвароба — хвароба, якая выклікаецца радыеактыўнымі рэчывамі.