Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

апаўдні́, прысл.

У сярэдзіне дня.

  • Апаўдні пачаўся дождж.

апаўзці́, ; зак.

  1. Спаўзці ўніз (ад цяжару), асесці.

    • Апаўзла зямля на беразе ракі.
  2. Тое, што і абпаўзці.

|| незак. апаўзаць, і апоўзваць, .

|| наз. апаўзанне, .

апафео́з, , м.

  1. Праслаўленне, узвелічэнне каго-, чаго-н. (кніжн.).

  2. Урачыстая, заключная масавая сцэна некаторых тэатральных спектакляў (спец.).

|| прым. апафеозны, .

апаяса́ць, ; зак.

  1. Надзець на каго-н. пояс, падперазаць,

  2. перан. Працягнуцца вакол чаго-н., абкружыць сабой.

    • Лес апаясаў вёску.

|| незак. апаясваць, .

|| звар. апаясацца, .

|| незак. апаясвацца, .

апе́ка, , ж.

  1. Нагляд за недзеяздольнымі асобамі (малалетнімі, хворымі і пад.), клопаты аб іх выхаванні, правах і пад.

    • Устанавіць апеку над малалетнімі.
  2. зб. Установы або асобы, на якіх ускладзены такі нагляд.

  3. Клопаты, утрыманне, нагляд. Бацькоўская а.

    • Выйсці з-пад апекі.

апекава́ць, ; незак.

  1. Ажыццяўляць апеку (у 1 знач.) над кім-н.

    • А. дзяцей.
    • А. сірот.
  2. Клапаціцца, наглядаць за кім-н.

    • А. малых сясцёр.

апельсі́н, , м.

Цытрусавае дрэва, а таксама сакавіты пахучы кісла-салодкі плод гэтага дрэва з мяккай лупінай аранжавага колеру.

|| прым. апельсінавы, .

  • А. сок.

апелява́ць, ; зак. і незак.

  1. Падаць (-даваць) апеляцыю (у 1 знач. і спец.).

  2. да каго-чаго. Звярнуцца (-ртацца) за падтрымкай і пад. (кніжн.).

    • А. да грамадскасці.

апеля́цыя, , ж.

  1. Абскарджанне рашэння суда ў больш высокую судовую інстанцыю з мэтай перагляду справы (спец.).

  2. Зварот з просьбай, з заклікам аб чым-н. (кніжн.).

    • А. да грамадскай думкі.

|| прым. апеляцыйны, .

  • А. суд.

апе́ндыкс, , м. (спец.).

Чэрвепадобны адростак сляпой кішкі.

|| прым. апендыксны, .