Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

прыкаціць, ; зак.

  1. Коцячы, даставіць.

    • П. бервяно.
  2. Тое, што і прыехаць (звычайна хутка ці нечакана; разм.).

    • Прыкаціў дарагі госць.

|| незак. прыкочваць, .

прыкінуцца, ; зак. (разм.).

  1. Тое, што і прытварыцца.

    • П. хворым.
    • Прыкінуўся, што нічога не разумее.
  2. Раптоўна наступіць, прыстаць (пра хваробу).

    • Вогнік прыкінуўся.

|| незак. прыкідацца, і прыкідвацца, .

прыкінуць, ; зак.

  1. Прыблізна злічыць, вызначыць што-н. (разм.).

    • П. на лічыльніках.
  2. што і чаго. Дабавіць.

    • Прыкінь тысяч сто.

|| незак. прыкідаць, і прыкідваць, .

|| наз. прыкідка, і прыкідванне, .

прыкіпець, ; зак. (разм.).

  1. Прыстаць да вельмі нагрэтага дна і сценак пасудзіны.

    • Варэнне прыкіпела да чыгуна.
  2. перан., да каго-чаго, са словамі: «душа», «сэрца» і пад. Захапіўшыся, вельмі прывязацца да чаго-н.

    • Душой п. да мора.
    • П. сэрцам да работы.

|| незак. прыкіпаць, .

прыклад1, , м.

  1. Канкрэтная з’ява, факт, які прыводзіцца для тлумачэння, доказу чаго-н.

    • Ілюстраваць выступленне прыкладамі.
    • Гістарычныя прыклады.
  2. Дзеянне, якое служыць узорам для пераймання, а таксама ўвогуле выдатны ўзор чаго-н.

    • Па прыкладу дарослых (так, як робяць дарослыя).
    • Паказаць п. чаго-н.
    • П. геройства.
  3. Матэматычнае практыкаванне, якое патрабуе некаторых дзеянняў над лікамі.

    • Алгебраічныя прыклады.
    • Рашыць прыклады.

прыклад2, , м.

Расшыраны канец ружэйнай ложы, які служыць для ўпору ў плячо пры стральбе.

  • Ударыць прыкладам.

|| прым. прыкладны, .

прыклад3, , м.

Дапаможны матэрыял для швейных вырабаў, абутку.

  • Кравецкі п. (падкладка, гузікі і пад.).

|| прым. прыкладны, і прыкладачны, .

прыкладны1 прым.

  1. Выдатны, узорны, які служыць прыкладам.

    • Прыкладная гаспадыня.
  2. Тое, што і прыблізны.

    • П. падлік чаго-н.
    • Паехалі прыкладна (прысл.) у сем гадзін.

|| наз. прыкладнасць, .

прыкладны2 прым.

Які мае практычнае значэнне, прымяняецца на практыцы.

  • Прыкладныя навукі.
  • Прыкладная электратэхніка.
  • Прыкладное мастацтва (мастацкі выраб якіх-н. прадметаў, рэчаў, начыння).

прыкласці, ; зак.

  1. Пакласці ўшчыльную.

    • П. трубку да вуха.
  2. Падаць разам з чым-н., далучыць да чаго-н.

    • П. да заявы даведку.
  3. Накіраваць дзеянне чаго-н. на што-н., прымяніць.

    • П. ўсе намаганні.

|| незак. прыкладаць, і прыкладваць, .

|| наз. прыкладанне, і прыкладванне, .