Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

чарапаха, , ж.

  1. Жывёліна атрада паўзуноў, пакрытая касцявым панцырам, якая вельмі павольна рухаецца на кароткіх лапах, што могуць разам з галавой і хвастом уцягвацца ў панцыр.

    • Марская ч.
  2. зб. Рагавыя пласцінкі панцыра гэтай жывёлы, а таксама вырабы з такіх пласцінак.

|| памянш. чарапашка, .

|| прым. чарапахавы, і чарапашы, .

чарапашка, , ж.

  1. гл. чарапаха.

  2. Насякомае атрада клапоў, небяспечны шкоднік злакавых раслін.

чарапашы, .

  1. гл. чарапаха.

  2. перан. Вельмі павольны.

    • Ч. крок.
    • Чарапашыя тэмпы работы.

чарапіца, , ж.

  1. зб. Дахавы матэрыял у выглядзе абпаленых гліняных або цэментных пласцінак або плітак з пазамі.

    • Дом пакрыты чарапіцай.
  2. Асобная такая пласцінка.

|| прым. чарапічны, .

  • Ч. завод.

чарапічны, .

  1. гл. чарапіца.

  2. Зроблены з чарапіцы, пакрыты чарапіцай.

    • Ч. дах.

чарапічына, , ж. (разм.).

Тое, што і чарапіца (у 2 знач.).

чарапок1, , м.

Абломак, асколак разбітай глінянай, чыгуннай, шкляной пасудзіны.

|| прым. чарапковы, .

чарапок2, , м. (разм. груб.).

Тое, што і чэрап (у 1 знач.).

  • Ляснік дагнаў парубшчыка і загрэў па чарапку.

чараўнік, , м.

  1. У казках і павер’ях: той, хто валодае чарамі; вядзьмар.

    • Злы ч. ператварае чалавека ў жабу.
  2. Знахар, лекар-самавучка, які лечыцца нібыта з дапамогай вядзьмарства, чараў.

  3. перан. Чалавек, здольны захапіць чым-н., зачараваць.

    • Ч. слова.
    • Ч. беларускай паэзіі.

|| прым. чараўніцкі, .

чараўніца, , ж.

  1. Паводле казак і павер’яў — жанчына, якая здольна чараваць, вядзьмарыць.

  2. Знахарка, лекар-самавучка.

  3. перан. Вельмі прыгожая жанчына.

|| прым. чараўніцкі, .