Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

глуш, -ы́, ж.

1. Густа парослы ўчастак лесу.

Лясная г.

2. Аддаленае ад паселішчаў месца; захалусце.

Жыву ў глушы, далёка ад горада.

У такую г. аўтобусы не даходзяць.

3. Позняя, глухая пара.

У такую г. людзі адпачываюць.

глушы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Прыстасаванне для змяншэння сілы гуку рухавіка, механізма і пад.

2. перан. Той, хто глушыць (у 3 знач.), падаўляе што-н.

Г. крытыкі.

глушы́ць, глушу́, глу́шыш, глу́шыць; незак., каго-што.

1. Перашкаджаць слухаць.

Розныя шумы глушылі прамову, і нічога не было чуваць.

2. Рабіць нячутным, заглушаць.

Г. радыё.

3. Не даваць расці, перашкаджаць развіццю чаго-н.

Крапіва глушыла буракі.

Г. ініцыятыву (перан.).

4. Моцным ударам аглушаць, пазбаўляць прытомнасці.

Г. рыбу.

5. Выключаць (матор, машыну і пад.).

Г. матор.

6. Вельмі многа піць чаго-н. (пераважна пра алкаголь; разм.).

Г. гарэлку.

|| зак. заглушы́ць, -глушу́, -глу́шыш, -глу́шыць; -глу́шаны (да 1—3 і 5 знач.) і аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны (да 4 знач.).

|| наз. глушэ́нне, -я, н. (да 4 знач.).

глушэ́ц, -шца́, мн. -шцы́, -шцо́ў, м.

1. Вялікая лясная птушка сямейства цецерукоў.

2. Глухі чалавек (разм.).

|| прым. глушцо́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

глыб, -і, ж.

Тое, што і глыбіня (у 2 знач.).

глы́ба, -ы, мн. -ы, глыб, ж.

Вялікі кавалак, абломак цвёрдага рэчыва.

Г. лёду.

|| прым. глы́бавы, -ая, -ае.

Г. россып.

глыбака... (гл. глыбока...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «глыбока...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: глыбакаводны, глыбакадонны, глыбакадумны.

глыбакаво́ддзе, -я, н.

Высокі ўзровень вады ў рацэ, вадаёме.

глыбакаво́дны, -ая, -ае.

1. Паўнаводны, глыбокі, па якім могуць хадзіць судны.

Глыбакаводная рака.

2. Які жыве або знаходзіцца на глыбіні ў вадзе.

Глыбакаводная фаўна.

глыбакаду́мны, -ая, -ае.

1. Поўны глыбокіх думак; удумлівы.

Г. паэт.

2. Сур’ёзны, засяроджаны.

Г. выгляд.

|| наз. глыбакаду́мнасць, -і, ж.