Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

чалядзі́н, -а, мн. -ы, -аў, м. (гіст.).

1. Дваровы чалавек, слуга ў панскім доме.

2. Той, хто належыць да чэлядзі (у 1 знач.).

чалядзі́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м. (гіст.).

Тое, што і чалядзін (у 1 знач.).

|| ж. чалядзі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

чаля́днік, -а, мн. -і, -аў, м. (гіст.).

Рамеснік у цэхавага майстра ў феадальных гарадах Беларусі, Літвы, Польшчы.

|| прым. чаля́дніцкі, -ая, -ае.

чамада́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дарожная сумка прамавугольнай формы з адкідным векам і ручкай для перавозкі рэчаў.

|| памянш. чамада́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. чамада́нны, -ая, -ае.

Чамаданны настрой (разм., жарт.) — паходны настрой перад ад’ездам куды-н.

чаму́¹, прысл.

1. пыт. 3 якой прычыны.

Ч. ты спазніўся?

2. адноснае. Ужыв. ў якасці злучальнага слова ў дапаўняльных сказах і адпавядае словам: па якой прычыне.

Маці даведалася, ч. сын спазніўся.

3. у знач. злуч. Далучае сказы са знач. выніку і адпавядае словам: таму, у выніку гэтага.

Бацька захварэў.

Вось ч. не паехаў у горад.

чаму́² гл. што¹.

чаму́сь, прысл. (разм.).

Тое, што і чамусьці́.

чаму́сьці¹, прысл.

Па нейкай прычыне, чагосьці.

Усе сабраліся, а ён ч. не прыйшоў.

чаму́сьці² гл. штосьці́.

чаму́е́будзь¹, прысл.

Па якой-небудзь прычыне.