Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

край², прыназ. з Р (разм.).

Каля, побач (чаго-н.).

К. гасцінца старога.

кра́йнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Крайняя ступень чаго-н., празмернае праяўленне чаго-н.

З адной крайнасці ў другую.

Розныя крайнасці ў думках.

2. перан. Што-н. зусім непадобнае, процілеглае іншаму.

Нездарма кажуць, што крайнасці сыходзяцца.

3. Цяжкае і небяспечнае становішча.

Давесці чалавека да крайнасці.

кра́йне, прысл.

Вельмі, надзвычайна.

К. неабходна ехаць.

кра́йні, -яя, -яе.

1. Які знаходзіцца на краі чаго-н., найбольш аддалены.

Крайняя хата ў вёсцы.

Крайняя Поўнач.

2. Вельмі моцны, надзвычайны, выключны.

Крайняя патрэба.

Крайнія меры.

3. Найбольш непрымірымы, радыкальны (пра погляды, кірункі, палітычныя групоўкі і пад.).

К. лібералізм.

Крайнія погляды.

4. Які нельга адкладваць на потым, апошні (пераважна пра час).

К. тэрмін.

У крайнім выпадку — калі не будзе іншага выйсця.

Па крайняй меры — ва ўсякім выпадку, не менш чым.

кракавя́к, -а, м.

Польскі нацыянальны танец, а таксама музыка ў рытме гэтага танца.

кракадзі́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

Буйны паўзун з тоўстай панцырнай скурай, які водзіцца ў вадаёмах трапічных краін.

|| прым. кракадзі́лавы, -ая, -ае і кракадзі́лаў, -ава.

Кракадзілавая ферма.

Кракадзілава скура.

Кракадзілава пашча.

Кракадзілавы слёзы — пра няшчырае, прытворнае спачуванне.

кракадзі́лавы, -ая, -ае.

1. гл. кракадзіл.

2. Зроблены са скуры кракадзіла.

Кракадзілавая сумка.

кра́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Крычаць «кра-кра» (звычайна пра качак і некаторых іншых птушак).

|| аднакр. кра́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. кра́канне, -я, н.

краке́т, -а, Ме́це, м.

Гульня, у якой драўляныя шары ўдарамі драўляных малаткоў праводзяцца праз драцяныя варотцы.

|| прым. краке́тны, -ая, -ае.

Кракетныя шары.

К. малаток.

кракі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; зак. і незак., што.

Гуляючы ў кракет, стукнуць (стукаць) сваім шарам шар іншага іграка.

|| наз. кракіро́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж.