Verbum

габлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; незак., што і без дап.

Зразаць тонкі слой з паверхні драўніны пры апрацоўцы яе гэблем, рубанкам.

Г. дошку.

|| зак. вы́габлеваць, -люю, -люеш, -люе; -люй; -леваны.

|| наз. габлява́нне, -я, н. і габлёўка, -і, ДМ -лёўцы, ж.

|| прым. габлява́льны, -ая, -ае.

Г. інструмент.

габо́й, -я, мн. -і, -яў, м.

Драўляны духавы музычны інструмент, па вышыні гуку сярэдні паміж кларнетам і флейтай.

|| прым. габо́йны, -ая, -ае.

га́вань, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Прыбярэжная частка воднай прасторы, укрытая ад ветру, хваляў і цячэнняў месца стаянкі суднаў.

Ціхая г.

|| прым. га́ванскі, -ая, -ае.

гаваркі́, -а́я, -о́е.

Схільны да размоў, ахвочы пагаварыць.

Г. сусед.

гаварлі́вы, -ая, -ае.

Тое, што і гаваркі.

|| наз. гаварлі́васць, -і, ж.

гавару́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Чалавек, які любіць многа гаварыць.

|| ж. гавару́ха, -і, ДМ -ру́се, мн. -і, -ру́х.

гавары́льня, -і, ж. (разм., неадабр.).

Пасяджэнне ці сход, дзе замест справы займаюцца пустымі размовамі.

гавары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -во́рыцца; незак.

Выказвацца, расказвацца, паведамляцца, вымаўляцца, выгаворвацца.

На сходзе многа гаварылася пра дысцыпліну.

Сёння дрэнна гаварылася.

◊

Як гаворыцца — як прынята гаварыць.

гавары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; незак.

1. Валодаць вуснай мовай, валодаць якой-н. мовай, вымаўляць словы.

Дзіця яшчэ мала гаворыць.

Г. па-іспанску.

Манера г.

2. што і без дап. Выражаць думкі, паведамляць.

Г. праўду.

Г. павольна.

Газета гаворыць пра дасягненні беларускіх ільнаводаў.

3. аб кім-чым. Выказваць думку, меркаванне, абмяркоўваць што-н.

Аб поспехах айчыннай касманаўтыкі гаворыць уся краіна.

4. з кім. Весці гутарку, размаўляць.

Г. з табою немагчыма.

5. перан., пра што, аб чым і за што. Сведчыць, паказваць на што-н.

Гэты выпадак гаворыць пра многае.

Гэта гаворыць само за сябе.

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., у кім. Праяўляцца ў чыіх-н. паводзінах, словах і пад.

У ім гаворыць сумленне.

◊

Гаварыць на розных мовах — не разумець адзін аднаго.

|| зак. сказа́ць, скажу́, ска́жаш, ска́жа; скажы́; ска́заны (да 2 і 3 знач.).

|| наз. гаварэ́нне, -я, н. (да 1—4 знач.).

гаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

У веруючых: пасціць і хадзіць у царкву, рыхтуючыся да споведзі і прычасця.

|| наз. гаве́нне, -я, н.