Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вы́пасці, -паду, -падзеш, -падзе; вы́падзі; зак.

1. Вываліцца, упасці адкуль-н.

Пісьмо выпала з кнігі.

Люлька выпала з зубоў.

В. з воза.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, страціцца; застацца незаўважаным.

Выпала з памяці тая назва.

Яго збянтэжанасць не выпала з-пад маёй увагі.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра ападкі: упасці на зямлю.

Уначы выпала раса.

Выпаў ранні снег.

4. безас. Давесціся.

Аднойчы мне выпала схадзіць у музей.

Як выпадзе (як удасца).

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Удацца, атрымацца.

Выпаў добры ўраджай.

|| незак. выпада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

вы́пат, -у, М -паце, м. (спец.).

Збіранне вадкасці з крывяносных сасудаў у якой-н. поласці цела пры запаленні.

вы́патрабаваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; -баваны; зак.

1. што. Патрабаваннем дабіцца, атрымаць.

В. даведку.

2. каго. Прымусіць з’явіцца куды-н. па выкліку.

В. сведак у суд.

вы́патрашыць гл. патрашыць.

вы́паўзак, -зка, мн. -зкі, -зкаў, м.

1. Адзін з відаў дажджавога чарвяка.

2. Тое, што і выпоўзіны.

|| прым. вы́паўзкавы, -ая, -ае.

вы́паўзень, -зня, мн. -зні, -зняў, м.

Тое, што і выпоўзіны.

вы́паўзці, -зу, -зеш, -зе; вы́паўз, -зла; -зі; зак.

1. Выйсці паўзком, паўзучы.

В. праз шчыліну.

2. Павольна рухаючыся, з’явіцца.

З травы выпаўзла вужака.

З-за гары выпаўз аўтобус (перан.).

|| незак. выпаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выпо́ўзваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́пацкацца гл. пэцкацца.

вы́пацкаць гл. пэцкаць.

вы́перадзіць, -раджу, -радзіш, -радзіць; -раджаны; зак., каго-што.

Тое, што і апярэдзіць.

В. у бегу.

В. у вучобе (перан.).

|| незак. выпераджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выпярэ́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выпераджэ́нне, -я, н. і выпярэ́джванне, -я, н.

В. тэрмінаў (перан.).