Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́кладзены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выкласці.

вы́кладка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак, ж.

1. Тое, што павінен мець пры сабе салдат у паходзе. Баявая выкладка.

2. звычайна мн. (вы́кладкі, ‑дак). Разлікі, вылічэнні; аргументы, доказы. Матэматычныя выкладкі. □ Прайшло яшчэ колькі часу, і гэты метад быў усебакова абгрунтаваны, падмацаваны тэхнічнымі выкладкамі, правераны практыкай. Васілёнак.

3. Дзеянне паводле дзеясл. выкласці (у 2 знач.).

выкла́дчык, ‑а, м.

Той, хто выкладае які‑н. вучэбны прадмет у навучальнай установе. Выкладчык інстытута. Выкладчык геаграфіі.

выкла́дчыца, ‑ы, ж.

Жан. да выкладчык.

выкла́дчыцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да выкладчыка; які складаецца з выкладчыкаў. Выкладчыцкая работа. Выкладчыцкая практыка. Выкладчыцкі калектыў.

вы́клапатаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выклапатаць.

вы́клапатаць, ‑пачу, ‑пачаш, ‑пача; заг. выклапачы; зак., што.

Дасягнуць чаго‑н., здабыць што‑н. клопатамі. Выклапатаць дазвол, пенсію. □ [Таццяна:] — Няхай сабе і малапісьменная, але ж выклапатала.. праз тую ж самую рэдакцыю палёгкі суседцы. Васілевіч.

вы́класці, ‑кладу, ‑кладзеш, ‑кладзе; зак., што.

1. Выняўшы што‑н. адкуль‑н., пакласці на віду. Карп паставіў гарэлку, выклаў з кошыка закуску. Шамякін.

2. Пакрыць паверхню чаго‑н. чым‑н.; вымасціць, абліцаваць. Выкласці сцены керамічнымі пліткамі. // Скласці які‑н. надпіс, фігуру, узор з чаго‑н.

3. Збудаваць, вывесці. Душу ўкладваў.. [Мітраховіч] у сваю работу, шчыра, душэўна вучыў і Марыю: як роўна вывесці сцяну, як навечна ўмураваць цагліну, як вугал выкласці, каб ён радаваў вока... Васілевіч.

4. перан. Выказаць, расказаць, паведаміць. Выкласці прэтэнзіі. Выкласці свае меркаванні. Выкласці просьбу. □ Валодзя адным духам выклаў мне ўвесь свой праект пабудовы .. трасы. Якімовіч.

вы́клеваць, ‑клюю, ‑клюеш, ‑клюе; зак., што.

Тое, што і выдзеўбці (у 2 знач.). Я бачыў, як ястраб галубку забіў І выклеваў сэрца, і цёплу кроў піў. Купала.

вы́клеены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выклеіць.