Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дасла́цца, дашлюся, дашлешся, дашлецца; дашлёмся, дашляцеся; зак.

Разм. (звычайна з адмоўем). Паслаць каго‑н. не адразу, а пасля настойлівых намаганняў. Санлівага не дабудзішся, лянівага не дашлешся. Прыказка.

дасла́ць 1, дашлю, дашлеш, дашле; дашлём, дашляце; зак., каго-што.

1. Паслаць, выслаць недасланае. Даслаць пераводам астатнюю частку грошай.

2. Прасунуць, падаць (патрон, снарад і пад.) у пэўнае месца. Даслаць патрон у патроннік.

3. Разм. Паслаць што‑н. для перадачы, уручэння каму‑н.; прыслаць. Даслаць цыркуляр. Даслаць пісьмо. // Накіраваць каго‑н. куды‑н. з якой‑н. мэтай. Цяжка было б [Баніфацыю], каб Мікалайчык не даслаў дапамогу ў асобе нейкага Смілгі. Чарнышэвіч. [Анісім] доўга угаворваў .. [Веру] супакоіцца, абяцаў у самы бліжэйшы час даслаць сватоў. Сачанка.

дасла́ць 2, ‑сцялю, ‑сцелеш, ‑сцеле; зак., што.

Скончыць слаць; паслаць да канца ці да якога‑н. месца. Даслаць лён.

дасле́даванне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. даследаваць.

2. Навуковы твор, у якім даследуецца якое‑н. пытанне. Даследаванне па беларускай літаратуры. □ Пяру К. Крапівы належыць цікавае даследаванне «Беларускія прыказкі». Шкраба.

дасле́даваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад даследаваць.

дасле́давацца, ‑дуецца; незак.

Зал. да даследаваць.

дасле́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., каго-што.

Зрабіць (рабіць) навуковы разгляд з мэтай пазнання, высвятлення чаго‑н. Даследаваць пытанне. □ Аўтару трэба было больш дэталёва даследаваць некаторыя моманты стылю К. Чорнага. Шкраба. // Уважліва і падрабязна агледзець (аглядаць) каго‑, што‑н., азнаёміцца (азнаямляцца) з чым‑н. для высвятлення, вывучэння каго‑, чаго‑н. Даследаваць нетры балот. Даследаваць дно ракі.

дасле́дчы, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з навуковым даследаваннем. Даследчы інстытут.

дасле́дчык, ‑а, м.

Той, хто вывучае, даследуе што‑н.; вучоны. Даследчык прыроды. Даследчык Афрыкі. Даследчык літаратурнага працэсу.

дасле́дчыца, ‑ы, ж.

Жан. да даследчык.

дасле́дчыцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да даследчыка, належыць яму. Даследчыцкая работа.