Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́нятак, ‑тка, м.

Выключэнне. За.. рэдкім выняткам.. гукапіснае майстэрства ў «Безназоўным» не паддаецца праверцы. Бярозкін.

вы́нятка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Невялікі ўрывак, выпіска з якога‑н. тэксту. Вынятка з кнігі, з граматы, з пратакола.

2. Выкінутая, прапушчаная частка тэксту; купюра. Выняткі цэнзуры.

вы́няты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выняць.

вы́няцца, вымецца; зак.

Дастацца, выцягнуцца адкуль‑н. Куст выняўся разам з роўным квадратам зямлі. Курто.

вы́няць, выму, вымеш, выме; зак., што.

1. Дастаць адкуль‑н., з чаго‑н. Выняць газеты з паштовай скрынкі. □ Маладзіца выняла з печы чыгунок і паставіла на стол. Мележ. [Пячнік] спрытна пастукаў малатком па сценцы.., выняў адну цагліну, другую і пашоргаў у дымаходзе тоўстым дротам. Даніленка. // Выставіць што‑н. устаўленае. Выняць дубэльты з вокнаў. // Выцягнуць, выслабаніць што‑н. Выняць нагу са стрэмя.

2. Спец. Вычарпаць (зямлю, грунт) каўшом. Выняць грунт з катлавана.

•••

Выняць душу — а) давесці да смерці; б) маральна замучыць, знясіліць.