Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

выгара́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. выгара́ць — вы́гараць (у 1, 2 знач.).

вы́гараць 1, ‑рыць; зак.

1. Згарэць поўнасцю, да канца. Выгаралі дровы ў печы. Выгарала газа ў лямпе. □ Тры гады назад выгаралі Мікуцічы, і тады дзядзька Марцін надумаўся пабудавацца тут, дзе было прастарней і спакайней. Колас. // Пасохнуць, загінуць ад спёкі. Пасека аж белая ад іх, нібы гэта не сіўцы, а ржышча выгарала, адлежалася пад сонцам, вымакла, як каноплі ў вадзе, а цяпер зноў узнялося шчоткай. Пташнікаў.

2. Выліняць, страціць натуральны колер пад уздзеяннем сонца. Валасы.. [хлапчуковы] белыя.. выгаралі на сонцы і сталі рыжаватымі. Чарнышэвіч.

вы́гараць 2, ‑рыць; зак.

Разм. Станоўча вырашыцца, удацца. [Аканом] крычаў, але разумеў, што справа яго не выгарала, што не прымусіць ён ні парабчанак, ні парабкоў рабіць за дваіх. Чарнышэвіч.

выгара́ць 1, а́е.

Незак. да вы́гараць ​1.

выгара́ць 2, ‑ае.

Незак. да вы́гараць ​2.

вы́гарбіцца, ‑блюся, ‑бішся, ‑біцца; зак.

Выгнуцца, набыць форму, падобную на горб. Раптам з зямлі вострымі мечавіднымі праменямі выбухнуў агонь, мост нехаця і цяжка выгарбіўся і рухнуў уніз. Дуброўскі.

выга́рваць, ‑ае.

Незак. да выгараць ​1.

вы́гаркі, ‑аў; адз. няма.

1. Тое, што застаецца пасля згарання чаго‑н.

2. Разм. Тое, што і выгар. Як мора, калыхалася трава На выгарках. Танк.

вы́гарнуты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выгарнуць.

вы́гарнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.

Выграбці што‑н. адкуль‑н. Выгарнуць жар з печы. □ Міхаська выгарнуў дручком з агню некалькі бульбін і палез пад купчастую елку. Сіняўскі.

выгаро́джвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да выгарадзіцца.

2. Зал. да выгароджваць.

выгаро́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выгарадзіць.

вы́гартавацца, ‑туецца; зак.

Спец. Стаць цвёрдым, трывалым у выніку гартавання.