Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

выле́пліванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. вылепліваць — вылепіць.

выле́плівацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вылепіцца.

2. Зал. да вылепліваць.

выле́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да вылепіць.

вы́лет, ‑у, М ‑леце, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. вылятаць — вылецець (у 1 знач.); пад’ём у паветра.

2. Адлёт. Бусел сялібу пакінуў, К вылету ў вырай збіраецца. Купала.

вы́летацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Выбегацца, набегацца.

вы́летаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. Лётаючы, пабыць у многіх мясцінах. Паўсвету вылетаў.

2. Выбегаць, абабегаць.

вы́лецець, ‑лечу, ‑леціш, ‑леціць; зак.

1. Узняўшыся адкуль‑н., паляцець. Птушка вылецела з гнязда. □ З самага крайняга вулля нечакана вылецеў рой. Кулакоўскі. // З’явіцца, паказацца адкуль‑н. у час палёту. Самалёты вылецелі з-за хмары. // Пачаць палёт, адправіцца, адляцець. Самалёт ужо вылецеў з Кіева.

2. З сілай вырвацца, выйсці на паверхню, прастор. Куля вылецела з ствала. Корак вылецеў з бутэлькі. // Імгненна выпасці адкуль‑н., з чаго‑н. Вылецелі шыбы ад выбуху.

3. перан. Імкліва выехаць, выбегчы адкуль‑н. Раптам з-за павароту дарогі вылецелі насустрач.. машыне тры грузавікі. Шамякін. Грыша схапіў кашулю і подскакам вылецеў з пакоя. Пестрак.

4. перан. Разм. Выбыць адкуль‑н. не па свайму жаданню. Вылецець з інстытута. Вылецець са службы.

•••

Вылецець (выскачыць) з галавы (з памяці) — забыцца.

Вылецець кулём (куляю) — тое, што і выскачыць кулём (куляю) (гл. выскачыць).

вы́лечаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад вылечыць.

выле́чванне, ‑я, н.

Дзеянне і працэс паводле знач. дзеясл. вылечваць — вылечыць.

выле́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вылечыцца.

2. Зал. да вылечваць.