Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́халаджаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выхаладзіць.

вы́халадзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Тое, што і выстудзіць. Выхаладзіць хату.

выхало́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выхаладзіць.

вы́хапіцца, ‑юцца; зак.

Разм. Нечакана і хутка з’явіцца адкуль‑н. Полымя выхапілася з-пад страхі. □ За лесам выхапілася поле, потым надышоў пералесак, вузенькая ручаіна. Мележ. Дзікія качкі выхапіліся аднекуль з-за лазнякоў і спалохана шуганулі ў неба. М. Ткачоў.

вы́хапіць, ‑шлю, ‑піш, ‑піць; каго-што.

1. Імгненна выняць, дастаць. Выхапіць шаблю з ножнаў. □ [Жанчына] кінулася наперад і выхапіла дзяўчынку проста з-пад машыны. Скрыпка. // Узяць што‑н. наўгад, выпадкова. Выхапіць цытату. // перан. Вылучыць святлом, позіркам і пад. Агеньчык цыгаркі на момант выхапіў з цемры.. твар [Цімоха], чорную калматую бараду, аблуплены казырок салдацкай шапкі. Сіўцоў.

2. Схапіўшы, забраць, адабраць; вырваць. Выхапіць палку з рук. // перан. Вызваліць. Недзе там застаўся.. камандзір, іх таварыш. Пакуль гітлераўцы апамятаюцца, трэба выхапіць яго адтуль. Шахавец.

вы́хаплены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выхапіць.

вы́харкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Харкаючы, выдаліць з горла.

выха́ркваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выхаркаць, выхаркнуць.

вы́харкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што.

Разм. Харкнуўшы, выдаліць з горла.

выхва́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і выхваляць.