Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ара́кул, ‑а, м.

1. Месца, храм, дзе ў Старажытнай Грэцыі, Рыме і краінах старажытнага Усходу жрацы прарочылі ад імя бога. Дэльфійскі аракул. Дадонскі аракул.

2. Бажаство, якое прарочыць; жрэц, што дае адказы, прароцтвы быццам ад імя бога. // перан. Кніжн. Асоба, чые меркаванні прызнацца бясспрэчнай ісцінай, адкрыццём.

3. Уст. Варажбітная кніга.

[Лац. oraculum.]

аракчэ́евец, ‑чаеўца, м.

Чыноўнік або памешчык, які праводзіў у сваім ведамстве сістэму і прыёмы Аракчэева; дэспат.

аракчэ́еўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аракчэеўшчыны; дэспатычны. жорсткі, уласцівы аракчэеўшчыне. Аракчэеўскі рэжым. Аракчэеўскія ваенныя паселішчы.

аракчэ́еўшчына, ‑ы, ж.

1. У пачатку 19 ст. ў Расіі — рэжым неабмежаванага паліцэйскага дэспатызму, сістэма лютай ваеншчыны ў кіраванні.

2. перан. Становішча, пры якім невялікая група людзей дэспатычна і самавольна распараджаецца ў якой‑н. галіне грамадскага жыцця.

[Ад імя Аракчэева, дзяржаўнага дзеяча-дэспата часоў Паўла I і Аляксандра I.]

ара́ла, ‑а, н.

Уст. паэт. Прылада для ворыва, саха. Хіба тут цесна? свету мала? Няма работы для арала ці для сярпа, або для коскі? Колас.

ара́ліевыя, ‑ых.

Сямейства раслін, да якіх адносяцца плюшч, жэньшэнь, аралія і пад.

ара́лія, ‑і, ж.

Хмызняковая расліна з буйнымі лістамі і кветкамі, сабранымі ў мяцёлкі.

[Лац. Aralia.]

араме́ец,

гл. арамейцы.

араме́йка,

гл. арамейцы.

араме́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да арамейцаў. Арамейская культура.