Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сіні́ца, ‑ы, ж.

Пеўчая птушка атрада вераб’іных са стракатым апярэннем. Толькі сініц чамусьці не відаць — ні сініх, ні звычайных. Якімовіч. «Каму ты ўсходзіш, сонейка? Каму цвітуць сады? Каму пяюць у сасонніку Сініцы і дразды?» Панчанка. Настойліва, наперабой цінькаюць сініцы. Навуменка.

сіні́цца, сініцца; незак.

1. Фарбавацца ў сіні колер. Мора сініцца сінім алоўкам. Бядуля.

2. Падсіньвацца (пра бялізну).

3. Зал. да сініць.

сіні́ць, сіню, сініш, сініць; незак., што.

1. Фарбаваць у сіні колер. Сініць тканіну. / у перан. ужыв. Ночка сініць хвалі, Многа сіні ў іх. Бядуля.

2. Паласкаць у вадзе з разбаўленай у ёй сінькай; падсіньваць. Сініць фіранкі.

сіні́чы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сініцы, уласцівы ёй. Сінічы свіст каля двара, і з клёна, як з календара, лісты зрывае восень. Вялюгін.

сінкапі́раванне, ‑я, н.

Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сінкапіраваць.

сінкапі́раваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад сінкапіраваць.

2. у знач. прым. Спец. Пабудаваны на сінкопах, з сінкопамі. Сіпкапіраваная мелодыя. Сінкапіраваны рытм.

сінкапі́равацца, ‑руецца; зак. і незак.

Спец.

1. Стаць (станавіцца) сінкапіраваным.

2. Зал. да сінкапіраваць.

сінкапі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец. У музыцы — пабудаваць (будаваць) што‑н. на сінкопах, з сінкопамі. Сінкапіраваць мелодыю.

сінкапі́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Тое, што і сінкапіраваны (у 2 знач.). Сінкапічная музыка.

сінкліна́ль, ‑і, ж.

У геалогіі — складка пластоў горных парод, павернутая выпукласцю ўніз.

[Ад грэч. synkliniai — схілы процілеглых гор.]