Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́служыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.

1. Прабыць на службе пэўны тэрмін; праслужыць. Выслужыць у арміі дзесяць год.

2. што. Атрымаць за службу; заслужыць. Выслужыць персанальную пенсію. Выслужыць узнагароду.

вы́слуханы, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выслухаць.

вы́слухаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Уважліва паслухаць, успрыняць сказанае. Выслухаць скаргу. Выслухаць параду. □ Спаважна выслухала настаўніца шчырыя словы. Мурашка.

2. Слухаючы, вызначыць стан некаторых унутраных органаў. Выслухаць работу сэрца. □ Урач выслухаў хворую і нахмурыўся. Шамякін.

выслу́хванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выслухваць — выслухаць.

выслу́хвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да выслухваць.

выслу́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да выслухаць.

2. Збіраць чуткі, падслухваць. [Паўлюк:] — Ці ж .. [брат], думаеце, мяне як чалавека прымае? Як сабаку якому кіне костку дый патурыць вон... А яшчэ прымушае хадзіць усюды, выслухваць, што дзе пра яго гавораць, што дзе ладзяць супроць яго. Зарэцкі.

выслухо́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выслухоўваць — выслухаць.

выслухо́ўвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да выслухоўваць.

выслухо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і выслухваць. Начальнік цэха гаварыў надзвычай разважліва, лагодна, цярпліва выслухоўваў кароткія справаздачы, нікога не перабіваючы рэплікамі. Шыцік. Доктар.. падышоў да хворай і ўзяў яе за руку, потым прыклаў трубку да грудзей і пачаў выслухоўваць. Скрыпка. [Цёця Каця пра Зёлкіна:] Бач, ласы які да бабскіх плётак! У самога вушы вялікія, хадзі ды выслухоўвай! Крапіва.

высмага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да высмагнуць.