Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́пыліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Ачысціць ад пылу, трасучы, выбіваючы. Выпыліць адзенне. □ [Люба] падняла з ложка сяннік, вынесла на двор і выпыліла яго. Чорны.

выпы́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выпыліць.

вы́пырскацца, ‑аецца; зак.

Разм. Выліцца, зрасходавацца пырсканнем.

вы́пырскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выліць, зрасходаваць вадкасць, пырскаючы. Выпырскаць флакон адэкалону.

выпы́рсквацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да выпырскацца і выпырснуцца.

2. Зал. да выпырскваць.

выпы́рскваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выпырскаць і выпырснуць.

вы́пырснуцца, ‑нецца; зак. і аднакр.

1. Пырснуўшы, выліцца.

2. перан. Тое, што і выпырснуць (у 3 знач.). Была тая пара года, калі на дрэвах палопаліся пупышкі і выпырснулася свежая, яшчэ кволая зеляніна вясны. Сабаленка.

вы́пырснуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што.

1. Пырснуўшы, выліцца.

2. перан. Імгненна распаўсюдзіць што‑н. дробнымі часцінкамі (аб прамянях, іскрах і пад.). Сонца выпырснула першыя прамені.

3. перан. Імгненна вылезці, выскачыць, з’явіцца. [Жарнавіч] спыніўся і задумаўся, гледзячы праз акуляры ў даль хмызоў, на якіх выпырснулі маладыя.. зялёныя лісточкі. Пестрак.

выпы́рхваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выпырхнуць.

вы́пырхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Раптоўна ўзляцець, вылецець адкуль‑н. // перан. Разм. Пакінуць што‑н., пераехаўшы ў другое месца. Міналі гады, і неяк непрыкметна выпырхнуў з бацькоўскага гнязда Максім. Даніленка.