Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

выпрасо́ўвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да выпрасоўваць.

выпрасо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выпрасаваць.

вы́прастаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выпрастаць.

вы́прастацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Прыняць прамое становішча; разагнуцца, выпраміцца. □ Вудзільна сагнулася і тут жа выпрасталася. Ляўданскі. Жнеі выпрасталіся і пачалі паглядаць на дарогу, на жанчын, што падыходзілі ўсё бліжэй і бліжэй. Мележ.

2. Разм. Легчы, выцягнуўшыся на ўвесь рост. Стомленасць і позні час спараджалі жаданне легчы, выпрастацца і моцна заснуць. Галавач.

3. Разм. Памерці.

вы́прастаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Зрабіць простым, разагнуць. Выпрастаць цвік. Выпрастаць нагу. □ Рыбак, які нёс сеці, выпрастаў нарэшце спіну і паварушыў плячыма. В. Вольскі.

2. Выраўнаваць пагнутае, памятае. Выпрастаць умяціну. □ Каваль ..спачатку гаспадарскім вокам агледзеў вупраж, выпрастаў зморшчыны потніка, тады ўзяўся за плуг. Кулакоўскі.

•••

Ногі выпрастаць — тое, што і ногі працягнуць (гл. працягнуць).

вы́прасці, ‑праду, ‑прадзеш, ‑прадзе; зак., што, чаго.

Прадучы, вырабіць; спрасці, напрасці. Выпрасці нітак на дратву.

вы́праўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Манера трымацца прама; пастава; знешні выгляд. Вайсковая выпраўка. Маладзецкая выпраўка. □ Генерал устаў з-за стала і пайшоў насустрач Русаковічу, любуючыся яго сабраным і падцягнутым выглядам, акуратнай, бездакорнай выпраўкай. Паслядовіч.

выпраўле́нне 1, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выпраўляць ​1 — выправіць ​1.

выпраўле́нне 2, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выпраўляць ​2 — выправіць ​2.

вы́праўлены 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выправіць ​1.

вы́праўлены 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выправіць ​2.

выпраўля́цца 1, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да выправіцца ​1.

2. Зал. да выпраўляць ​1.

выпраўля́цца 2, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да выправіцца ​2.

2. Зал. да выпраўляць ​2.