Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дахадзі́ць, ‑хаджу, ‑ходзіш, ‑ходзіць; заг. дахадзі; зак.

1. Прахадзіць да канца які‑н. час. Дахадзіць у школу да канца навучальнага года.

2. Прахадзіць у якім‑н. адзенні, абутку пэўны час да канца. Дахадзіць зіму ў старых ботах.

даха́ты, прысл.

У свой дом, у сваю хату, да сваёй сям’і; дадому. Аднаго разу паехаў Кузьма з сынам па сена. Наклалі вазы ды едуць дахаты: бацька на адным возе, сын — на другім. Якімовіч. Бывайце здаровы, Жывіце багата, Ужо ж мы паедзем Дадому, дахаты. Русак. // На радзіму, у родныя мясціны. Яны ў дарозе дахаты, едуць з Паволжа. Пестрак.

дахаўшчы́к, ‑а, м.

Рабочы, спецыяліст, які крые дахі. Грыміць пад крокамі жалезны дах. Калі адважны дахаўшчык праходзіць. Гаўрусёў.

дахо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Грошы ці матэрыяльныя каштоўнасць якія атрымліваюцца дзяржавай, гандлёва-прамысловай установай, прыватнай асобай у выніку якой‑н. дзейнасці. Нацыянальны даход. Дзяржаўныя даходы. Даходы калгаса.

•••

Акладныя даходы — даходы, якія абкладаюцца падаткамі.

дахо́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дахадзіць.

дахо́дзіць, ‑ходжу, ‑ходзіш, ‑ходзіць.

Незак. да дайсці.

•••

Рукі не даходзяць гл. рука.

дахо́длівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць даходлівага, даступнасць для разумення. Даходлівасць тлумачэння.

дахо́длівы, ‑ая, ‑ае.

Які лёгка ўспрымаецца, даходзіць да свядомасці; зразумелы, даступны. Манера пісьма Хв. Шынклера вельмі простая, даходлівая. Арабей.

дахо́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць даходнага; прыбытковасць. Даходнасць прадпрыемства. Рост даходнасці сельскай гаспадаркі.

дахо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які дае значны даход; прыбытковы. Даходнае прадпрыемства. Ільнаводства — даходная галіна сельскай гаспадаркі. □ А дзядзька і гаворыць: «Надумаў я цябе, Ляксей, на [цырульніка] вывучыць. Даходнае месца. Кліентуру сваю будзеш мець». Чыгрынаў.