Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вы́мармытаць, ‑мычу, ‑мычаш, ‑мыча; зак., што.

Сказаць што‑н. ціха, невыразна; прамармытаць.

вымаро́жвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вымаразіцца.

2. Зал. да вымарожваць.

вымаро́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да вымаразіць.

вы́марыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

1. Знішчыць атрутай, голадам і пад. Вымарыць прусакоў.

2. Спец. Вытрымаць у вадзе або ў спецыяльным растворы да надання цёмнага колеру і трываласці (пра драўніну). Вымарыць дуб.

вы́масціць, ‑машчу, ‑масціш, ‑масціць; зак., што.

Услаць каменем, дрэвам і пад. дарогу, плошчу. Вымасціць дарогу бярвеннем. // Выслаць чым‑н. мяккім для зручнага карыстання. Вымасціць гняздо травою. □ [Хлопец] вымасціў сенам воз, напаіў коней і запрог у воз свайго каня. Чорны.

вы́матаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад выматаць.

вы́матацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Зрасходавацца пры матанні; зматацца.

2. перан. Знясіліцца, змардавацца. Выматацца за дзень.

вы́матаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Зрасходаваць матаючы; зматаць. Выматаць маток нітак.

2. перан. Знясіліць, змардаваць. Я думаю, што фашысты знарок выбралі такую тактыку, каб выматаць нашы сілы. Шамякін.

3. перан. Разм. Прымусіць паступова выдаткаваць што‑н.; выцягнуць, забраць па частках усё. Выматаць усе грошы.

•••

Выматаць усю душу (духі, нервы, кішкі) — змучыць, давесці да знямогі.

вымаўле́нне, ‑я, н.

Перадача голасам гукаў ці слоў мовы. Вымаўленне зычных гукаў. Правільнае вымаўленне. Выразнае вымаўленне. Каларытнае вымаўленне. // Гукавая сістэма мовы. Беларускае літаратурнай вымаўленне.

вымаўле́нчы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да вымаўлення. Вымаўленчыя нормы. Вымаўленчы апарат.