Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

высіле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. высіляцца — высіліцца.

вы́сіліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.

1. Дайсці да страты сіл; знясіліцца. Высіліцца на цяжкай рабоце.

2. Разм. Стаць неўрадлівым; спустошыцца (пра глебу). Зямля высілілася.

3. Разм. Страціць моц (пра віно, хрэн і пад.).

высі́льванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. высільвацца — высіліцца.

высі́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да высіліцца.

2. перан. Намагацца. Таго месца, дзе схаваў грошы, не было. Не было, як ні высільваўся, як ні намагаўся Базыль яго ўбачыць. Сачанка.

высіля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.

Незак. да высіліцца.

вы́сініцца, ‑сініцца; зак.

Пафарбавацца ў сіні колер; падсініцца.

вы́сініць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Разм. Афарбаваць у сіні колер; запэцкаць чым‑н. сінім. / у паэт. ужыв. Вясновы дзень Нябёсы высініў. Ляпёшкін.

высі́ньвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да высініцца.

2. Зал. да высіньваць.

высі́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да высініць.

вы́сіцца, ‑сіцца; незак.

Уздымацца над навакольнымі прадметамі. У цэнтры паляны высіўся двухпавярховы драўляны дом з невялікім садам, агародам і гаспадарчымі прыбудовамі. В. Вольскі. Шпіталь быў недалёка, у невялічкім парку, дзе ціха высіліся стагоднія ліпы і вязы. Мележ.