Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

прараб, , м.

Непасрэдны кіраўнік на будаўніцтве чаго-н.

|| прым. прарабскі, .

прарабіць, ; зак.

  1. Зрабіць адтуліну ў чым-н.

    • П. ход у плоце.
  2. Выканаць, зрабіць.

    • П. вялікую работу.
  3. Тое, што і прапрацаваць (у 1 знач.).

    • П. усё жыццё на заводзе.

|| незак. прарабляць, .

праразны, .

  1. гл. прарэзаць.

  2. Ушыты ў прарэз.

    • Праразныя кішэні.

праран, , м. (спец.).

  1. Звужаная частка рэчышча, праход, які часова пакідаецца для пропуску вады пры збудаванні плаціны і закрываецца пры завяршэнні работ.

  2. Прамывіна, адтуліна ў плаціне, дамбе, прарванай водным патокам.

прарасці, ; зак.

  1. Выпусціць расток.

    • Агуркі прараслі.
  2. Выпусціць расток праз што-н. прабіцца.

    • Трава прарасла праз жвір.

|| незак. прарастаць, .

|| наз. прарастанне, .

прарасціць, ; зак.

Дачакацца паяўлення растка.

  • П. насенне перад пасадкай.

|| незак. прарошчваць, .

|| наз. прарошчванне, .

прарвацца, ; зак.

  1. Разарвацца, утварыўшы дзірку.

    • Мяшок прарваўся.
  2. Зламацца пад напорам чаго-н.

    • Плаціна прарвалася.
    • Прарвалася яе крыўда (перан.).
  3. Лопнуць, даўшы выхад адкуль-н. чаму-н.

    • Нарыў прарваўся.
  4. Сілай пракласці сабе шлях адкуль-н.

    • П. з акружэння.

|| незак. прарывацца, .

|| наз. прарыў, .

|| прым. прарыўны, .

прарваць, ; зак.

  1. Разарваўшы, зрабіць адтуліну, дзірку ў чым-н.

    • П. панчоху.
  2. Пра ваду: напорам прамыўшы адтуліну, разбурыць перашкоду.

    • Прарвала плаціну.
  3. Прабіцца праз што-н., зламаўшы супраціўленне.

    • П. варожую блакаду.
  4. Зрабіць радзейшым, вырваўшы частку раслін.

    • П. буракі.
  5. безас., каго (што). Аб раптоўным пераходзе ад бяздзеяння ці спакойнага стану да якога-н. інтэнсіўнага дзеяння (разм.).

    • Ён доўга маўчаў, але тут і яго прарвала.

|| незак. прарываць, .

|| наз. прарыў, .

|| прым. прарыўны, .

праржавелы, .

Пакрыты ржой, наскрозь з’едзены ржой.

  • П. дах.

праржавець, ; зак.

Сапсавацца, прадзіравіцца ад іржы.

  • Бак праржавеў.