Verbum

сыры, ✂.

1. Вільготны, не сухі.

   • Стаяла восеньская сырая пара.
   • У нізіне сыра (у знач. вык.).

2. Пра прадукты харчавання: не печаны, не вараны, не смажаны і пад.

   • Сырая бульба.
   • Сырое мяса.
   • Есці моркву ў сырым выглядзе.

3. Недавараны, недапечаны, недасмажаны.

   • С. пірог.

4. перан. Не да канца апрацаваны, недароблены.

   • С. раман.

|| наз. сырасць, ✂.

сырызна, ✂, ж., зб. (разм.).

1. Недаспелая садавіна, сырая агародніна.

   • Наеўся сырызны.

2. Што-н. сырое, вільготнае.

   • Не дровы, а с.

сырэц, ✂, м.

Не да канца выраблены прадукт, паўфабрыкат.

• Лён-с.

|| прым. сырцовы, ✂.

сырэць, ✂; незак.

Станавіцца сырым (у 1 знач.).

• Памяшканне сырэе.

|| зак. адсырэць, ✂.

сыскацца, ✂; зак. (разм.).

Знайсціся, адшукацца.

• Праз некалькі гадзін сыскалася дзіця.

сыскаць, ✂; зак.

1. што з каго. Прымусіць вярнуць сабе што-н. пазычанае каму-н.

   • С. сто рублёў.
   • Пасвішчаш, пакуль сышчаш (прымаўка).

2. Знайсці, адшукаць (разм.).

   • Чорт сем пар лапцей стаптаў, пакуль такую пару сыскаў (з нар.).

|| незак. сыскваць, ✂.

|| наз. сыскванне, ✂.

сысун, ✂, м.

Дзіцяня груднога ўзросту, а таксама дзіцяня млекакормячай жывёліны, якое ссе маці.

|| памянш. сысунок, ✂.

сысці, ✂; зак.

1. Ідучы, пакінуць сваё месца, спусціцца.

   • С. з лесвіцы.
   • С. з трамвая.
   • Вечар сышоў на зямлю (перан.).

2. Адысці з месца, пакінуць месца, пераходзячы на іншае.

   • С. з дарогі на тратуар.

3. Выйсці з вытворчасці, быць вырабленым.

   • З канвеера сышоў тысячны трактар.

4. Пайсці куды-н., пакінуць месца жыхарства, работы.

   • С. з дому.
   • С. на заработкі.

5. Знікнуць з паверхні чаго-н.

   • З твару сышлі болькі.
   • Снег сышоў з узгоркаў.

6. Перастаць ставіцца ў тэатры, дэманстравацца ў кіно.

   • Спектакль сышоў са сцэны тэатра.

7. Закончыцца, прайсці (разм.).

   • Сышлі тыя цяжкія часы.

8. Пра справу, здарэнне і пад.: закончыцца, завяршыцца добра, шчасліва (разм.).

   • У сямейным жыцці ўсё сышло добра.
   • С. з рук (перан. прайсці беспакарана, без непрыемнасцей).

9. за каго-што. Быць прынятым, прызнаным за каго-, што-н.

   • С. за сястру.

10. Пра газ, пару, ваду і пад.: выйсці, выліцца, выцечы.

    • Мутная вада сышла з крана.
    • Дым сышоў з пакоя.

11. Пра тэрмін, час: скончыцца, прайсці.

    • Тэрмін платы ўзносаў сышоў.

◊

• Сысці ў магілу (высок.) — памерці.

|| незак. сходзіць, ✂ і сыходзіць, ✂.

|| наз. сход, ✂ і сыходжанне, ✂.

сысціся, ✂; зак.

1. Дайшоўшы да якога-н. месца, сустрэцца.

   • С. на скрыжаванні дарог.

2. Прыйсці ў адно месца, сабрацца (пра многіх).

   • На сход сышлася ўся вёска.

3. перан., з кім. Пасябраваць.

   • Мы сышліся яшчэ са студэнцкіх гадоў.

4. Уступіць у шлюб, наладзіць сумеснае жыццё.

5. перан., у чым, чым. Аказацца адзінадушным у чым-н., прыйсці да згоды./

   • С. думкамі.
   • С. ў цане.

6. Злучыцца, прымкнуўшы шчыльна адзін да аднаго канцамі, краямі.

   • Маснічыны сышліся.
   • Канцы папругі не сышліся.

7. перан. Супасці, аказацца ў адпаведнасці адно з адным.

   • Паказанні аналізаў сышліся.

|| незак. сходзіцца, ✂ і сыходзіцца, ✂.

|| наз. сыходжанне, ✂.

сыта, ✂, ж.

Абрадавае беларускае пітво — мёд, разведзены гатаванай вадой.

|| прым. сытовы, ✂.