Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

прымяць, ; зак.

Прыціснуўшыся зверху, трохі змяць.

  • П. траву.

|| незак. прымінаць, .

прымяшаць, ; зак.

  1. што і чаго. Дадаць змешваючы.

    • П. саломы ў гліну.
  2. Ублытаць, уцягнуць дарэмна (разм.).

    • Навошта вы мяне прымяшалі да гэтай справы?

|| незак. прымешваць, .

прынада, , ж.

Кавалак ежы, а таксама (перан.) усё тое, што прываблівае.

  • П. для рыбы.

|| прым. прынадны, .

прынадзіць, ; зак.

  1. Прыцягваючы ўвагу кормам, прынадай, прымусіць наблізіцца.

    • П. птушку.
  2. Прывучыць да каго-, чаго-н. ласкай, увагай, выклікаць сімпатыю да сабе.

    • Прынадзіла дзяцей з усёй вуліцы.

|| незак. прынаджваць, .

|| наз. прынаджванне, .

прыназоўнік, , м.

У граматыцы: нязменная часціна мовы, слова, якое выражае адносіны паміж граматычна залежнымі адно ад другога словамі ў сказе, напр. ад (сцяны), па (полі), перад (домам) і пад.

|| прым. прыназоўнікавы, .

  • Прыназоўнікавае словазлучэнне.

прыналежнасць, , ж.

  1. да чаго. Знаходжанне ў складзе чаго-н., уваходжанне ў склад чаго-н. (кніжн.). П. да якой-н. арганізацыі, партыі, класа.

  2. Неад’емная ўласцівасць, прымета каго-, чаго-н.

    • Дапытлівасць — п. маладосці.

прыналежны, .

  1. Які належыць да чаго-н., уваходзіць у склад чаго-н.

    • Быць прыналежным да арганізацыі.
  2. У граматыцы: які выражае прыналежнасць да каго-, чаго-н.

    • П. займеннік (мой, твой, іхні і пад.).

прынамсі, пабочн. сл.

Ва ўсякім разе.

  • Я, п., чую ўпершыню пра гэта.

прынесці, ; зак.

  1. Несучы, даставіць.

  2. перан. З’явіцца прычынай, даць у выніку.

    • П. карысць.
    • П. заспакаенне.
    • Напружаная праца прынесла свае вынікі.
  3. Зрабіць, ажыццявіць што-н., што ўказана назоўнікам.

    • П. клятву (паклясціся).
    • П. падзяку (падзякаваць).
    • П. ў ахвяру што-н. (ахвяраваць).
  4. каго (што); безас. і ў спалуч. са словамі «д’ябл», «чорт», «нячыстая». Пра нечаканы, непажаданы прыход, паяўленне каго-н. (разм.).

    • Які чорт прынёс сюды гэту кампанію!
    • Каго там прынесла нячыстая ў такі час?

|| незак. прыносіць, .

|| наз. прынясенне, і прынос, .

прыніжаны, .

  1. Уніжаны, зняважаны або які выказвае пакорлівасць.

    • П. тон.
    • П. выгляд.
  2. Бяспраўны, зняважлівы.

|| наз. прыніжанасць, .