Verbum

халат, ✂, м.

1. Верхняе хатняе або рабочае адзенне, якое захінаецца або зашпіляецца.

   • Рабочы х.

2. Верхняе адзенне ў некаторых азіяцкіх народаў, полы якога захінаюцца адна за другую.

|| памянш. халацік, ✂.

|| прым. халатны, ✂.

• Халатная тканіна.

халатны, ✂.

Нядобрасумленны, нядбайны.

• Халатныя адносіны да выканання сваіх абавязкаў.

|| наз. халатнасць, ✂.

халва, ✂, ж.

Салодкі кандытарскі выраб у выглядзе спрасаванай масы з расцёртага сланечніку, арэхаў і пад.

|| прым. халвовы, ✂.

• Халвовая маса.

халепа, ✂, ж. (разм.).

Надвор’е са снегам і дажджом; хлюпота.

|| прым. халепны, ✂.

халера, ✂, ж.

1. Востразаразная кішэчная хвароба, якая суправаджаецца рвотай, паносам, агульным парушэннем дзейнасці арганізма.

2. Ужываецца як лаянкавае слова (разм. груб.).

   • Х. яго ведае.

|| прым. халерны, ✂.

• Халерная эпідэмія.

халерык, ✂, м.

Тэмпераментны, неўраўнаважаны чалавек, які лёгка ўзбуджаецца пад уздзеяннем якіх-н. уражанняў.

|| прым. халерычны, ✂.

• Х. тэмперамент.

халіф, ✂, м.

Тытул вярхоўнага правіцеля мусульман у арабскіх краінах да 13 ст., а таксама тытул егіпецкага і турэцкага султанаў і асоба, якая мела гэты тытул.

|| прым. халіфскі, ✂.

халіфат, ✂, м. (гіст.).

1. Сістэма мусульманскага феадальнага кіравання, пры якой халіф спалучаў свецкую ўладу з духоўнай.

2. Феадальная дзяржава, створаная ў выніку арабскага заваявання, якую ўзначальваў халіф.

|| прым. халіфацкі, ✂.

халмагорка, ✂, ж. (разм.).

Карова халмагорскай пароды.

|| прым. халмагорскі, ✂.

халодны, ✂.

1. З нізкай або адносна нізкай тэмпературай (паветра, цела).

   • Халоднае лета.
   • Халодныя рукі.

2. Які астыў, страціў цеплыню.

   • Х. суп.
   • Халодная каша.

3. Які не ацяпляецца.

   • Халодная веранда.

4. Які дае мала цяпла, дрэнна грэе, не трымае цяпла.

   • Халодныя боты.
   • Халодныя рукавіцы.

5. Які пакутуе ад холаду (разм.).

   • Дзеці былі часта галодныя і халодныя.

6. Які ажыццяўляецца пры нізкіх тэмпературах, без награвання.

   • Халодная коўка металу.

7. перан. Звязаны з пачуццём унутранага, душэўнага холаду.

   • Х. чалавек.

8. перан. Строгі і нядобразычлівы.

   • Х. погляд.
   • Х. прыём.

9. перан. Невыразны, бляклы.

   • Халодныя фарбы.

10. халодная: Памяшканне для арыштаваных (разм. уст.).

    • Пасадзіць у халодную.

11. халоднае: Тое, што і халадзец.

◊

• Халодная вайна — варожа-агрэсіўная палітыка рэакцыйных колаў імперыялістычных дзяржаў.

• Халодная зброя — шабля, піка, штык і пад.

|| наз. халоднасць, ✂.