Verbum

халада...

Першая частка складаных слоў; ужыв. замест «холада...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр. халадабойня, халадалюбны, халадатранспарт, халадатэхніка.

халадабойня, ✂, ж.

Невялікая бойня з халадзільнікамі для захоўвання мяса забітай жывёлы.

халадаць, ✂; незак.

1. безас. Пра наступленне халадоў, паніжэнне тэмпературы паветра.

   • У кастрычніку стала х.

2. Тое, што і халадзець (у 2 знач.) (разм.).

3. Пакутаваць ад холаду; мерзнуць (разм.).

   • У вайну і халадалі і галадалі.

|| зак. пахаладаць, ✂.

халадзец, ✂, м.

Страва з загуслага пры ахаладжэнні мяснога або рыбнага адвару з дробнымі кавалачкамі мяса або рыбы.

|| прым. халадцовы, ✂.

халадзець, ✂; незак.

1. Станавіцца халодным, халаднейшым.

   • У канцы лета раніцы халадзеюць.
   • Рукі халадзеюць.

2. перан. Адчуваць холад ад моцнага хвалявання, страху і пад.

   • Кроў халадзее ў жылах.

|| зак. пахаладзець, ✂.

халадзільнік, ✂, м.

1. Шафа з халадзільнай устаноўкай.

   • Трымаць прадукты ў халадзільніку.

2. Збудаванне, прадпрыемства, спецыяльнае памяшканне з паніжанай тэмпературай для захоўвання чаго-н. у холадзе.

   • Вагон-х.
   • Прамысловы х.

|| прым. халадзільнікавы, ✂.

халадзільны, ✂.

1. Прызначаны для ахаладжэння, замарожвання чаго-н.

   • Халадзільная камера.

2. Які адносіцца да захавання чаго-н. пры штучна паніжанай тэмпературы.

   • Халадзільная тэхніка.

халадзіна, ✂, ж. (разм.).

Тое, што і халадэча.

• На дварэ х.

халадзіць, ✂; незак.

1. Рабіць халодным, ахалоджваць, астуджваць.

   • Раса халодзіць ногі.

2. Выклікаць адчуванне холаду.

   • Вецер дзьмуў у спіну і прыемна халадзіў.
   • Страх халадзіў кроў у жылах (перан.).

|| наз. халаджэнне, ✂.

халадзішча, ✂, м.

Вельмі моцны холад.