Verbum

званіца, ✂, ж.

Вежа са званамі пры царкве.

• Глядзець са сваёй званіцы на што-н. (са свайго, абмежаванага пункту гледжання; разм.).

|| прым. званічны, ✂.

званіць, ✂; незак.

1. Утвараць гукі пры дапамозе звона, званка.

   • З. у званы (перан. усюды расказваць пра што-н. і разм.).

2. Выклікаць званком тэлефоннага апарата для размовы па тэлефоне.

   • З. па тэлефоне.

3. перан., пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. сказам. Разносіць чуткі, плёткі, учыняць шум (разм.).

   • Нечага пра гэта ўсюды з.

|| зак. пазваніць, ✂.

званне, ✂, м.

1. Афіцыйна прысвоенае найменне, якое вызначае ступень заслуг, службовага становішча, кваліфікацыі ў галіне якой-н. дзейнасці.

   • Воінскія званні.
   • Вучонае з.

2. Ганаровае найменне як адна з форм узнагароды і заахвочвання для далейшых поспехаў дзеячаў працы, навукі, культуры і інш.

3. Героя Сацыялістычнай Працы.

   • З. народнага артыста Беларусі.

4. У дарэвалюцыйнай Расіі — аднесенасць да якой-н. грамадскай групы з спадчыннымі правамі і абавязкамі; саслоўе.

   • Ён з духоўнага звання.
   • Купецкае з.

5. У дарэвалюцыйнай Расіі — узаконенае абазначэнне службовага становішча па табелю аб рангах; чын.

   • Быў калежскім асэсарам. Ён меў з. камер-юнкера.

◊

• Адно званне (разм.) — пра тое, што не адпавядае свайму найменню.

• Адно з., што горад, а на самай справе — пасёлак.

• Ані звання каго-чаго (разм.) — і ў паміне няма.

званок, ✂, м.

1. Невялікі звон (у 1 знач.), а таксама прыстасаванне для гукавых сігналаў.

   • Дзвярны з.
   • Электрычны з.

2. Гук, гукавы сігнал, утвораны такім звонам ці спецыяльным прыстасаваннем.

   • Прагучаў з.
   • Тэлефонны з.
   • Заняткі пачынаюцца па званку.

|| памянш. званочак, ✂.

|| прым. званковы, ✂.

званчэць, ✂; незак.

Станавіцца званчэйшым.

• Голас званчэе.

|| зак. пазванчэць, ✂.

званы, ✂.

1. Які атрымаў запрашэнне.

   • З. госць.

2. З запрошанымі гасцямі.

   • З. абед.

◊

• Так званы — ужыв. для выражэння іранічных або адмоўных адносін да каго-, чаго-н.

• Вунь яны, вашы так званыя спецыялісты.

зварачны, ✂.

Які мае адносіны да зваркі металу.

• Зварачныя работы.
• З. цэх.

зварны, ✂.

Які атрымліваецца шляхам зваркі.

• Зварныя трубы.

зварот, ✂, м.

1. Вяртанне адкуль-н. назад, на ранейшае месца.

   • З. на радзіму.
   • Па звароце ў Мінск.

2. Заклік, выступленне, звернутае да каго-н.

   • З. дэпутатаў да народа.

3. У граматыцы: група слоў, якія ўтвараюць пэўнае адзінства, слоўны выраз.

   • Дзеепрыслоўны з.

зваротак, ✂, м.

У граматыцы: слова ці група слоў, якімі называюць таго, да каго звяртаюцца.

• Выдзеліць коскамі з.