Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

свінец, , м.

Мяккі, вельмі цяжкі метал сінявата-шэрага колеру.

  • Сустрэць ворага свінцом (перан. ружэйным агнём, кулямі).

  • Як свінцом налітая (налітыя) (перан. вельмі натруджаная ад стомы, хваробы і пад. — аб адчуванні цяжару ў руках, нагах і пад.).

|| прым. свінцовы, .

  • С. блішчак (мінерал).

свініна, , ж.

Свіное мяса як ежа.

|| памянш. свінінка, .

свінка, , ж.

Віруснае (пераважна дзіцячае) захворванне — запаленне калявушных залоз.

свіння, , ж.

  1. Парнакапытная млекакормячая жывёліна, свойскі від якой разводзяць для атрымання сала, мяса, скуры, шчаціння.

  2. перан. Пра таго, хто робіць каму-н. непрыемнасці, пра няўдзячнага чалавека (разм.).

    • С. ты, а не чалавек!

  • Падлажыць свінню каму (разм. неадабр.) — зрабіць непрыемнасць.

|| памянш. свінка, .

  • Марская с. (невялікая бясхвостая жывёліна-грызун).

|| прым. свіны, .

свінскі, (разм.).

  1. Брудны, неахайны.

    • Жыць па-свінску (прысл.).
  2. Непрыстойны, подлы, нізкі.

    • С. ўчынак.

свінства, , н. (разм.).

Нізкі ўчынак, грубасць, непрыстойнасць.

  • Гэта с. з яго боку — не сказаць праўду.

свінтух, , м. (разм. жарт.).

Той, хто зрабіў што-н. па-свінску (гаворыцца звычайна з дружалюбна-дакорлівым адценнем).

  • Ну і с. жа ты!

свінуха, , ж.

Ядомы грыб сямейства свінухавых з жоўта-бурай уціснутай усярэдзіне шапачкай; свінушка.

свінушка, , ж.

Тое, што і свінуха.

свінцовы, .

  1. гл. свінец.

  2. перан. Цёмна-шэры, колеру свінцу.

    • Свінцовае неба.
  3. перан. Цяжкі.

    • С. ўдар.
    • Свінцовая галава (пра боль і цяжар у галаве).
    • Свінцовае маўчанне (панурае, гнятучае).