Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пячаць, , ж.

  1. Прылада з наразнымі знакамі для адціскання іх на чым-н. (на паперы, воску, сургучы), а таксама сам адбітак гэтых знакаў, які служыць звычайна для сведчання чаго-н.

    • Сургучная п.
    • Прылажыць п. да паперы.
    • За сямю пячацямі (перан. пра што-н. зусім недаступнае).
    • П. маўчання (перан. пра забарону гаварыць, пра маўклівасць; кніжн.).
  2. перан., чаго. Знак, след, адбітак чаго-н. (высок.).

    • П. спакою.
    • П. гора на твары.

пячкур, , м.

Невялікая рачная рыба сямейства карпавых.

|| прым. печкурыны, .

пячнік, , м.

Майстар, які робіць і рамантуе печы.

|| прым. пячніцкі, .

пячонка, , ж.

  1. Печань жывёлы як ежа.

    • Паштэт з пячонкі.
  2. Тое, што і печань (разм.).

    • Камяні ў пячонцы.

  • У пячонках сядзець у каго (разм. неадабр.) — вельмі непакоіць каго-н., дапякаць каго-н.

|| прым. пячоначны, і пячонкавы, .

пячора, , ж.

Пустая прастора пад зямлёй або ў горным масіве, якая мае выхад на паверхню.

  • Сталактытавыя пячоры.

|| прым. пячорны, .

пячорны, .

  1. гл. пячора.

  2. Які адносіцца да дагістарычных часоў, да жыцця першабытных людзей у пячорах.

    • П. чалавек.
    • П. перыяд.

пячорысты, .

  1. З вялікай колькасцю пячор.

    • П. край.
  2. Губчаты па будове, з вялікай колькасцю пустот, каналаў (спец.).

    • Пячорыстае цела.

|| наз. пячорыстасць, .

пячурка, , ж.

  1. Невялікая ніша ў сцяне печы.

    • Паставіць збан з малаком у пячурку.
  2. Невялікая, звычайна часовая печка.

пячы, ; незак.

  1. Гатаваць (ежу) сухім награваннем на адкрытым агні, у прыску, духу ці на патэльні.

    • П. пірагі.
    • П. бульбу.
    • П. яечню.
  2. каго-што і без дапаўнення. Дзеяннем чаго-н. гарачага, едкага ці вельмі халоднага ўтвараць апёк, адчуванне апёку.

    • Сонца пякло неміласэрна.
    • Крапіва пяю.
    • Мароз пёк твар.

|| зак. спячы, .

|| наз. пячэнне, .

пячыся, ; незак.

  1. Гатавацца сухім награваннем, на адкрытым агні, у духу або на патэльні.

    • Бульба пячэцца ў прыску.
    • Пячэцца яечня на патэльні.
  2. Знаходзіцца на моцным сонцы, у гарачым месцы (разм.).

    • П. каля печы.
  3. Мець здольнасць, уласцівасць абпальваць, жыгацца.

    • Крапіва пячэцца.

|| зак. спячыся, .