Verbum

ло́на, -а, н.

1. Улонне.

2. уст. Грудзі ці чэрава жанчыны як сімвал мацярынства.

Мацярынскае л.

3. перан., чаго. Нетры зямлі, вады.

4. перан. Тое, што з’яўляецца прытулкам, прыстанішчам для каго-, чаго-н.

◊

У лона чаго, у знач. прыназ. з Р (кніжн.) — у сферу якой-н. дзейнасці.

У лона царквы.

|| прым. ло́нны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Лоннае зрашчэнне.

ло́пасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Шырокі плоскі канец чаго-н.

Л. вясла.

2. Рабочая, плоскай формы частка суднавых колаў, грабных і паветраных вінтоў.

Л. кола турбіны.

|| прым. ло́пасцевы, -ая, -ае.

ло́пат гл. лапатаць.

ло́пацень, -патня, мн. -патні, -патняў, м.

1. Той, хто многа гаворыць, лапоча (разм., пагард.).

2. Няроўнасць у адкляпанай касе.

Першы раз кляпаў касу і нагнаў лопатняў.

ло́пацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ецца; незак.

1. Даваць трэшчыны, ірвацца з трэскам, надзімаючыся разрывацца і знікаць.

Лёд лопаецца.

Шклянка лопаецца.

2. перан. Цярпець крах, поўную няўдачу (разм.).

Лопаюцца планы.

◊

Лопацца са смеху (разм.) — знемагаць ад смеху.

ло́паць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ае; незак.

Лапатаць крыламі (пра птушак).

|| аднакр. ло́пнуць, -не.

|| наз. ло́панне, -я, н.

ло́паць², -аю, -аеш, -ае; незак., што (разм.).

Прагна есці.

|| зак. зло́паць, -аю, -аеш, -ае.

Місу крупені злопаў.

ло́пнуць¹, -ну, -неш, -не; -ні; зак.

1. Даць трэшчыну; трэснуўшы, разламацца, разадрацца, парвацца.

Лопнуў графін.

Лопнула струна.

2. перан. Пацярпець поўную няўдачу, крах (разм.).

Лопнулі надзеі.

◊

Лопнуць са смеху (разм.) — зайсціся моцным смехам.

Цярпенне лопнула (разм.) — няма больш сіл цярпець, вытрымка скончылася.

|| незак. ло́паць, -аецца.

ло́пнуць² гл. лопаць¹.

ло́пух, -у, мн. -і, -аў, м.

Травяністая расліна сямейства складанакветных з буйным шырокім лісцем і ўчэпістымі калючымі галоўкамі, а таксама ліст гэтай расліны; дзядоўнік.

|| прым. ло́пухавы, -ая, -ае.