Verbum

хор, -у, мн. хары́ і (з ліч. 2, 3, 4) хо́ры, харо́ў, м.

1. Група спевакоў, якія разам выконваюць вакальныя творы.

Х. хлопчыкаў.

2. Музычная п’еса, прызначаная для выканання пеўчым калектывам.

3. перан. Адначасовае гучанне мноства галасоў, гукаў.

Х. дзіцячых галасоў.

Птушыны х.

4. перан. Мноства аднолькавых выказванняў, меркаванняў.

Х. пахвал.

5. у знач. прысл. хо́рам. Усе разам, у некалькі галасоў, дружна.

Спяваць хорам.

Прапанову падхапілі хорам.

|| прым. харавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Х. гурток.

Харавыя песні.

хо́рам, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вялікі дом, палац.

Не дом, а х. пабудаваў.

|| прым. хо́рамны, -ая, -ае.

хо́раша, безас., у знач. вык.

1. Аб прыемных абставінах.

Як х. вакол.

2. Аб пачуцці ўнутранага задавальнення.

Х. на сэрцы.

хо́рда¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, хорд і -аў, ж.

У матэматыцы: прамая, якая злучае дзве кропкі крывой (дугі, акружнасці).

хо́рда², -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, хорд і -аў, ж. (спец.).

Спінная струна: першасная шкілетная вось у некаторых жывёл і зародка чалавека.

|| прым. хо́рдавы, -ая, -ае.

хорма́йстар, -тра, мн. -тры, -траў, м.

Кіраўнік хору, харавы дырыжор.

|| прым. хорма́йстарскі, -ая, -ае.

хо́ры, -аў.

Адкрытая галерэя або балкон у верхняй частцы параднай залы або царкоўнага будынка (першапачаткова для размяшчэння хору, музыкантаў).

хо́спіс, -а, мн. -ы, -аў, м.

Бальніца для невылечна хворых.

хо́хма, -ы, ж. (разм.).

Дасціпны, вясёлы жарт, учынак і пад.

хоць.

1. злуч. уступальны. Падпарадкоўвае даданыя ўступальныя сказы, выступаючы ў знач.: нягледзячы на тое, што.

Х. было ўжо позна, ніхто не спаў.

Х. прыпякала сонца, вада ў рэчцы была халодная.

2. злуч. уступальны (звычайна ў спалучэнні з загадным ладам або інфінітывам). Ужыв. ў пачатку даданых сказаў, у якіх выказваецца дапушчэнне, вызначаецца крайняя мяжа, ступень праяўлення чаго-н., магчымасць якога-н. выніку.

Нікога не слухае, х. ты яго забі.

3. злуч. уступальны. Ужыв. пры супастаўленні сказаў або членаў сказа з узаемным выключэннем.

Бабка х. старая, але рухавая.

4. злуч. супраціўны. Указвае на абмежаванасць таго, аб чым гаворыцца; па знач. набліжаецца да злучнікаў «аднак», «але», «між тым».

Купіў, х. непатрэбна.

5. часц. ўзмацн.-вылуч. Ужыв. ў знач.: самае меншае, ва ўсякім выпадку.

Раскажы х. коратка пра сябе.

6. часц. ўзмацн.-абмежавальная (звычайна ў спалучэні з часціцай «бы»). Ужыв. ў знач.: нічога больш, акрамя гэтага, усяго толькі.

Х. бы крыху пацяплела.

Х. бы раз глянуць на яе.

7. часц. ўзмацн. Ужыв. ў знач.: нават, няхай нават.

Я х. заўтра гатова ў дарогу.

8. часц. вылуч. Ужыв. ў знач.: напрыклад.

Калі ты х. вернешся?

9. часц. ўзмацн. (у спалучэнні з неазначальным займеннікам і прыслоўем). Ужыв. ў азначальным знач.: любы, усякі, у любое месца, у любы час.

Я цяпер х. што з’ем.

Ён цяпер х. куды паедзе.

◊

Хоць бы і так — няма нічога дрэннага ў чым-н.

Хоць бы што каму (разм.) — ніяк не рэагуе, не звяртае ўвагі на каго-, што-н.

Хоць куды, у знач. вык. (разм.) — вельмі добры, выдатны ва ўсіх адносінах.